{"id":3861,"date":"2023-03-11T18:15:47","date_gmt":"2023-03-11T11:15:47","guid":{"rendered":"https:\/\/dothosonthep.com\/phat-bieu-cam-nghi-ve-bai-tho-qua-deo-ngang\/"},"modified":"2023-03-11T18:15:47","modified_gmt":"2023-03-11T11:15:47","slug":"phat-bieu-cam-nghi-ve-bai-tho-qua-deo-ngang","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/dothosonthep.com\/phat-bieu-cam-nghi-ve-bai-tho-qua-deo-ngang\/","title":{"rendered":"Ph\u00e1t bi\u1ec3u c\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang (12 m\u1eabu) – V\u0103n 7"},"content":{"rendered":"\n\n
\n \n
\n \n
\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n <\/div>\n \n
\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n <\/div>\n<\/div>\n \n\n
\n 4.3\/5 - (9 b\u00ecnh ch\u1ecdn) <\/div>\n <\/div>\n

Qua \u0110\u00e8o Ngang l\u00e0 m\u1ed9t b\u00e0i th\u01a1 n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan. H\u00f4m nay, Download.vn s\u1ebd cung c\u1ea5p B\u00e0i v\u0103n m\u1eabu l\u1edbp 7: C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan<\/strong>.<\/p>\n

C???m ngh?? v??? b??i th?? Qua ????o Ngang<\/figcaption><\/figure>\n

Hy v\u1ecdng v\u1edbi d\u00e0n \u00fd v\u00e0 12 b\u00e0i v\u0103n m\u1eabu l\u1edbp 7 sau \u0111\u00e2y, c\u00e1c b\u1ea1n h\u1ecdc sinh s\u1ebd c\u00f3 th\u00eam t\u00e0i li\u1ec7u \u0111\u1ec3 tham kh\u1ea3o.<\/p>\n

D\u00e0n \u00fd c\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang<\/h2>\n

1. M\u1edf b\u00e0i<\/strong><\/p>\n

Gi\u1edbi thi\u1ec7u t\u00e1c gi\u1ea3 B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan, b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang. N\u00eau c\u1ea3m nh\u1eadn chung v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1.<\/p>\n

2. Th\u00e2n b\u00e0i<\/strong><\/p>\n

a. C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 hai c\u00e2u \u0111\u1ec1<\/p>\n

– Th\u1eddi \u0111i\u1ec3m n\u1eef s\u0129 \u0111\u1eb7t ch\u00e2n t\u1edbi \u0111\u00e8o Ngang l\u00e0 l\u00fac ho\u00e0ng h\u00f4n b\u1eaft \u0111\u1ea7u bu\u00f4ng xu\u1ed1ng.<\/p>\n

– C\u1ea3nh v\u1eadt r\u1ea5t d\u1ec5 g\u1ee3i bu\u1ed3n trong l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi l\u1eef th\u1ee9.<\/p>\n

– Khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean hoang s\u01a1, tr\u00e0n \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng c\u1ee7a \u0111\u00e8o Ngang qua \u0111i\u1ec7p t\u1eeb chen v\u00e0 hai v\u1ebf \u0111\u1ed1i: c\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1 l\u00e1 chen hoa.<\/p>\n

=> C\u1ea3nh \u0111\u1eb9p nh\u01b0ng v\u1eabn nhu\u1ed1m m\u00e0u bu\u1ed3n t\u1ebb, qu\u1ea1nh hiu c\u1ee7a m\u1ed9t mi\u1ec1n s\u01a1n c\u01b0\u1edbc.<\/p>\n

b. C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 hai c\u00e2u th\u1ef1c<\/p>\n

– \u0110\u1ea3o ng\u1eef trong c\u00e2u \u0111\u1eb7c t\u1ea3 d\u00e1ng v\u1ebb m\u1ea5y ti\u1ec1u phu ki\u1ebfm c\u1ee7i s\u01b0\u1eddn n\u00fai, nh\u1ea5n m\u1ea1nh s\u1ef1 nh\u1ecf b\u00e9, \u00edt \u1ecfi c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1edbc thi\u00ean nhi\u00ean h\u00f9ng v\u0129.<\/p>\n

– H\u00ecnh \u1ea3nh ng\u00f4i ch\u1ee3 l\u00e0 b\u1ed9 m\u1eb7t c\u1ee7a cu\u1ed9c s\u1ed1ng m\u1ed9t v\u00f9ng nh\u01b0ng \u1edf \u0111\u00e2y, ch\u1ee3 ch\u1ec9 l\u00e0 v\u00e0i t\u00fap l\u1ec1u tranh xi\u00eau v\u1eb9o ven s\u00f4ng.<\/p>\n

=> Kh\u00f4ng kh\u00ed v\u1eafng v\u1ebb, qu\u1ea1nh hiu bao tr\u00f9m l\u00ean c\u1ea3nh v\u1eadt.<\/p>\n

c. C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 hai c\u00e2u lu\u1eadn<\/p>\n

– Ti\u1ebfng cu\u1ed1c k\u00eau kh\u1eafc kho\u1ea3i l\u00fac chi\u1ec1u bu\u00f4ng c\u00e0ng l\u00e0m cho kh\u00f4ng gian th\u00eam t\u0129nh l\u1eb7ng.<\/p>\n

– C\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 ti\u1ebfng cu\u1ed1c k\u00eau m\u00e0 c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 ti\u1ebfng v\u1ecdng t\u1eeb trong t\u00e2m t\u01b0\u1edfng ho\u00e0i c\u1ed5 c\u1ee7a n\u1eef s\u0129 \u0111ang nu\u1ed1i ti\u1ebfc th\u1eddi \u0111\u1ea1i huy ho\u00e0ng \u0111\u00e3 qua, th\u1ec3 hi\u1ec7n n\u1ed7i bu\u1ed3n tr\u0129u n\u1eb7ng, kh\u00f3 ngu\u00f4i ngoai.<\/p>\n

– Ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0111\u1ed1i c\u00e2u (c\u00e2u 5 v\u1edbi c\u00e2u 6) r\u1ea5t ch\u1ec9nh, k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi l\u1ed1i ch\u01a1i ch\u1eef \u0111\u1ed3ng \u00e2m kh\u00e1c ngh\u0129a t\u00e0i t\u00ecnh, t\u00f4 \u0111\u1eadm \u00fd ngh\u0129a t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng c\u1ee7a hai c\u00e2u lu\u1eadn.<\/p>\n

d. C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 hai c\u00e2u k\u1ebft<\/p>\n

– C\u1ea3nh \u0111\u1eb9p c\u1ee7a \u0111\u00e8o Ngang th\u1eadt h\u00f9ng v\u0129, khi\u1ebfn n\u1eef s\u0129 ph\u1ea3i d\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ec3 chi\u00eam ng\u01b0\u1ee1ng, \u0111\u1ec3 thu nh\u1eadn v\u1ebb \u0111\u1eb9p k\u00ec di\u1ec7u \u1ea5y v\u00e0o t\u00e2m h\u1ed3n.<\/p>\n

– Gi\u1eefa c\u1ea3nh v\u1eadt v\u00e0 l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 n\u00e9t t\u01b0\u01a1ng ph\u1ea3n: thi\u00ean nhi\u00ean cao r\u1ed9ng >< con ng\u01b0\u1eddi nh\u1ecf b\u00e9.<\/p>\n

– N\u00e9t t\u01b0\u01a1ng ph\u1ea3n c\u00e0ng t\u00f4 \u0111\u1eadm s\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n, bu\u1ed3n b\u00e3 trong l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi.<\/p>\n

– N\u1ed7i bu\u1ed3n kh\u00f4ng th\u1ec3 san s\u1ebb n\u00ean k\u1ebft t\u1ee5 l\u1ea1i trong l\u00f2ng th\u00e0nh m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, ch\u1ec9 c\u00f3 ta v\u1edbi ta m\u00e0 th\u00f4i.<\/p>\n

3. K\u1ebft b\u00e0i<\/strong><\/p>\n

– Qua \u0110\u00e8o Ngang \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e1nh gi\u00e1 l\u00e0 m\u1ed9t b\u00e0i th\u01a1 xu\u1ea5t s\u1eafc, th\u1ec3 hi\u1ec7n t\u00e0i n\u0103ng v\u00e0 t\u1ea5m l\u00f2ng y\u00eau m\u1ebfn non s\u00f4ng, \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc c\u1ee7a n\u1eef s\u0129.<\/p>\n

– Th\u1ec3 th\u01a1 \u0110\u01b0\u1eddng lu\u1eadt sang tr\u1ecdng \u0111\u00e3 tr\u1edf n\u00ean g\u1ea7n g\u0169i, d\u1ec5 hi\u1ec3u b\u1edfi ng\u00f4n ng\u1eef trong s\u00e1ng v\u00e0 nh\u1eefng h\u00ecnh \u1ea3nh d\u00e2n d\u00e3, quen thu\u1ed9c.<\/p>\n

– B\u00e0i th\u01a1 c\u00f3 s\u1ee9c s\u1ed1ng v\u0129nh c\u1eedu tr\u01b0\u1edbc th\u1eddi gian v\u00e0 trong l\u00f2ng nhi\u1ec1u th\u1ebf h\u1ec7 y\u00eau th\u01a1.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 1<\/h2>\n

\u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d l\u00e0 t\u00e1c ph\u1ea9m n\u1ed5i ti\u1ebfng nh\u1ea5t c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan. B\u00e0i th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c vi\u1ebft khi b\u00e0 tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng v\u00e0o Ph\u00fa Xu\u00e2n, \u0111i Qua \u0110\u00e8o Ngang – m\u1ed9t \u0111\u1ecba danh n\u1ed5i ti\u1ebfng \u1edf n\u01b0\u1edbc ta v\u1edbi phong c\u1ea3nh h\u1eefu t\u00ecnh. B\u1eb1ng gi\u1ecdng th\u01a1 man m\u00e1c, h\u1ed3n th\u01a1 tinh t\u1ebf v\u00e0 l\u1ed1i th\u01a1 \u0111i\u00eau luy\u1ec7n, b\u00e0i th\u01a1 kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 b\u1ee9c tranh thi\u00ean ni\u00ean \u0111\u1ea7y m\u00e0u s\u1eafc m\u00e0 c\u00f2n b\u1ed9c l\u1ed9 t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3, c\u00f3 ch\u00fat g\u00ec \u0111\u00f3 nu\u1ed1i ti\u1ebfc v\u1ec1 th\u1eddi phong ki\u1ebfn huy ho\u00e0ng \u0111\u00e3 d\u1ea7n t\u00e0n l\u1ee5i.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c vi\u1ebft theo th\u1ec3 th\u1ea5t ng\u00f4n b\u00e1t c\u00fa \u0110\u01b0\u1eddng lu\u1eadt. M\u1edf \u0111\u1ea7u l\u00e0 hai c\u00e2u \u0111\u1ec1:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn \u0111\u00e8o Ngang b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

Ch\u1ec9 v\u1edbi c\u00e2u th\u01a1 \u0111\u1ea7u ti\u00ean t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 kh\u00e1i qu\u00e1t l\u00ean to\u00e0n b\u1ed9 v\u1ec1 ho\u00e0n c\u1ea3nh, kh\u00f4ng gian, th\u1eddi gian khi vi\u1ebft b\u00e0i th\u01a1. C\u00e1ch m\u1edf \u0111\u1ea7u r\u1ea5t t\u1ef1 nhi\u00ean, kh\u00f4ng h\u1ec1 g\u01b0\u1ee3ng \u00e9p, t\u01b0\u1edfng nh\u01b0 t\u00e1c gi\u1ea3 ch\u1ec9 thu\u1eadn ch\u00e2n “b\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn” r\u1ed3i t\u1ee9c c\u1ea3nh sinh t\u00ecnh tr\u01b0\u1edbc khung c\u1ea3nh \u0111\u00e8o Ngang trong bu\u1ed5i chi\u1ec1u ho\u00e0ng h\u00f4n “b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0”. H\u00ecnh \u1ea3nh “b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0” l\u1ea5y \u00fd t\u1eeb th\u00e0nh ng\u1eef “chi\u1ec1u ta b\u00f3ng x\u1ebf” g\u1ee3i cho ta m\u1ed9t n\u00e9t g\u00ec \u0111\u00f3 bu\u1ed3n man m\u00e1c, m\u00eanh mang, c\u00f3 ch\u00fat nu\u1ed1i ti\u1ebfc v\u1ec1 m\u1ed9t ng\u00e0y \u0111ang s\u1eafp qua. Trong khung c\u1ea3nh ho\u00e0ng h\u00f4n \u0111\u1eb9p m\u00e0 bu\u1ed3n \u1ea5y, t\u00e1c gi\u1ea3 ch\u00fa \u00fd \u0111\u1ebfn m\u1ed9t v\u00e0i h\u00ecnh \u1ea3nh \u0111\u1ed9c \u0111\u00e1o c\u1ee7a \u0111\u00e8o Ngang: “C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa”. V\u1edbi vi\u1ec7c nh\u00e2n qu\u00e1 c\u00e1c lo\u1ea1i c\u1ea3nh v\u1eadt qua \u0111\u1ed9ng t\u1eeb “chen” c\u00f9ng v\u1edbi ph\u00e9p li\u1ec7t k\u00ea h\u00e0ng lo\u1ea1t cho ta th\u1ea5y n\u00e9t s\u1ed1ng \u0111\u1ed9ng trong b\u1ee9c tranh khung c\u1ea3nh n\u00e0y. C\u1ecf c\u00e2y c\u00f9ng v\u1edbi \u0111\u00e1 n\u00fai, l\u00e1 v\u00e0 hoa \u0111ua nhau v\u01b0\u01a1n l\u00ean \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng. Nh\u1eefng h\u00ecnh \u1ea3nh nh\u1ecf b\u00e9 nh\u01b0ng s\u1ee9c s\u1ed1ng th\u1eadt m\u00e3nh li\u1ec7t. Trong \u00e1nh chi\u1ec1u t\u00e0 l\u1ee5i t\u00e0n m\u00e0 c\u00f2n b\u1eaft g\u1eb7p \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng h\u00ecnh \u1ea3nh n\u00e0y \u0111\u1ec3 l\u1ea1i cho ta th\u1eadt nhi\u1ec1u suy ngh\u0129.<\/p>\n

Hai c\u00e2u th\u1ef1c l\u00e0 khi t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111ang \u1edf tr\u00ean \u0111\u00e8o cao, ph\u00f3ng m\u1eaft nh\u00ecn v\u1ec1 xung quanh, xa h\u01a1n nh\u1eefng \u0111\u00e1 n\u00fai, c\u00e2y c\u1ecf \u0111\u1ec3 t\u00ecm \u0111\u1ebfn b\u00f3ng d\u00e1ng con ng\u01b0\u1eddi:<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

H\u00ecnh \u1ea3nh con ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 hi\u1ec7n ra nh\u01b0ng d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 ch\u1ec9 l\u00e0m b\u1ee9c tranh th\u00eam hiu h\u1eaft. T\u00e1c gi\u1ea3 s\u1eed d\u1ee5ng bi\u1ec7n ph\u00e1p \u0111\u1ea3o ng\u1eef c\u00f9ng v\u1edbi t\u1eeb l\u00e1y g\u1ee3i t\u1ea3 \u0111\u1ec3 th\u1ec3 hi\u1ec7n l\u00ean \u0111i\u1ec1u n\u00e0y. Con ng\u01b0\u1eddi \u1edf \u0111\u00e2y ch\u1ec9 c\u00f3 “ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa” k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi t\u1eeb l\u00e1y “lom khom” d\u01b0\u1edbi n\u00fai. C\u1ea3nh v\u1eadt th\u00ec “l\u00e1c \u0111\u00e1c” “ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0”. T\u1ea5t c\u1ea3 qu\u00e1 nh\u1ecf b\u00e9 so v\u1edbi c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean h\u00f9ng v\u0129 c\u1ee7a \u0111\u00e8o Ngang. D\u01b0\u1eddng nh\u01b0 kh\u00f4ng kh\u00ed v\u1eafng v\u1ebb, hiu qu\u1ea1nh bao tr\u00f9m l\u00ean to\u00e0n c\u1ea3nh v\u1eadt.<\/p>\n

Hai c\u00e2u lu\u1eadn l\u00e0 n\u1ed7i bu\u1ed3n \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u1eafc h\u1ecda r\u00f5 n\u00e9t qua nh\u1eefng \u00e2m thanh th\u00ea l\u01b0\u01a1ng:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i gia gia\u201d <\/p>\n

Ti\u1ebfng k\u00eau thi\u1ebft tha hay ch\u00ednh l\u00e0 ti\u1ebfng l\u00f2ng t\u00e1c gi\u1ea3. “Nh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c” l\u00e0 c\u00e2u th\u01a1 t\u1eeb \u0111i\u1ec3n t\u00edch x\u01b0a v\u1ec1 vua Th\u1ee5c m\u1ea5t n\u01b0\u1edbc h\u00f3a th\u00e0nh con cu\u1ed1c ch\u1ec9 bi\u1ebft k\u00eau “cu\u1ed1c cu\u1ed1c”. Ti\u1ebfng cu\u1ed1c k\u00eau kh\u1eafc kho\u1ea3i c\u00e0ng l\u00e0m b\u00f3ng chi\u1ec1u th\u00eam t\u0129nh l\u1eb7ng. C\u00f2n ti\u1ebfng “gia gia” l\u00e0 ti\u1ebfng k\u00eau tha thi\u1ebft g\u1ee3i n\u1ed7i “th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0”. \u1ede \u0111\u00e2y c\u1ea3m x\u00fac c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed9c l\u1ed9 r\u00f5 r\u1ec7t. Ngh\u1ec7 thu\u1eadt ch\u01a1i ch\u1eef \u0111\u1ed3ng \u00e2m \u0111\u1ed9c \u0111\u00e1o k\u1ebft h\u1ee3p nh\u00e2n h\u00f3a c\u00f9ng chuy\u1ec3n \u0111\u1ed5i c\u1ea3m gi\u00e1c g\u00e2y \u1ea5n t\u01b0\u1ee3ng m\u1ea1nh \u0111\u00e3 cho ta th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ea5m l\u00f2ng y\u00eau n\u01b0\u1edbc th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan.<\/p>\n

Hai c\u00e2u k\u1ebft, kh\u00e9p l\u1ea1i nh\u1eefng c\u1ea3m x\u00fac c\u0169ng nh\u01b0 khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean c\u1ee7a b\u00e0i th\u01a1:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i: Tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

C\u1ea3nh v\u1eadt \u0111\u00e8o Ngang th\u1eadt h\u00f9ng v\u0129 khi\u1ebfn t\u00e1c gi\u1ea3 d\u1eebng ch\u00e2n kh\u00f4ng mu\u1ed1n r\u1eddi. C\u00e1i bao la c\u1ee7a \u0111\u1ea5t tr\u1eddi, n\u00fai non, s\u00f4ng n\u01b0\u1edbc nh\u01b0 n\u00edu ch\u00e2n ng\u01b0\u1eddi thi s\u0129. Nh\u01b0ng \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc kh\u00f4ng gian bao la h\u00f9ng v\u0129 \u1ea5y, t\u00e1c gi\u1ea3 ch\u1ee3t nh\u1eadn ra n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n trong l\u00f2ng m\u00ecnh d\u1ea7n d\u00e2ng l\u00ean “m\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta”. Khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean c\u00e0ng r\u1ed9ng l\u1edbn th\u00ec n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi l\u1eef kh\u00e1c c\u0169ng c\u00e0ng \u0111\u1ea7y. M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, m\u1ed9t n\u1ed7i l\u00f2ng s\u00e2u k\u00edn, nh\u1eefng t\u00e2m s\u1ef1 \u0111au \u0111\u00e1u trong l\u00f2ng m\u00e0 kh\u00f4ng bi\u1ebft chia s\u1ebb nh\u1eafn nh\u1ee7 v\u1edbi ai. \u00c2m h\u01b0\u1edfng nh\u1ecbp \u0111i\u1ec7u c\u00e2u th\u01a1 nh\u01b0 m\u1ed9t ti\u1ebfng th\u1edf d\u00e0i nu\u1ed1i ti\u1ebfc.<\/p>\n

“Qua \u0110\u00e8o Ngang” l\u00e0 l\u1eddi nh\u1eafn g\u1eedi t\u00e2m s\u1ef1 c\u1ee7a n\u1ed7i l\u00f2ng t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc. B\u00e0i th\u01a1 kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 m\u1ed9t b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean h\u00f9ng v\u0129 \u0111\u01b0\u1ee3m n\u00e9t bu\u1ed3n m\u00e0 c\u00f2n l\u00e0 nh\u1eefng ti\u1ebfc nu\u1ed1i, m\u1ed9t t\u1ea5m l\u00f2ng y\u00eau n\u01b0\u1edbc th\u01b0\u01a1ng d\u00e2n. Ph\u1ea3i th\u1eadt gi\u00e0u c\u1ea3m x\u00fac, th\u1eadt y\u00eau thi\u00ean nhi\u00ean c\u00f9ng con ng\u01b0\u1eddi, B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan m\u1edbi c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ec3 l\u1ea1i nh\u1eefng v\u1ea7n th\u01a1 tuy\u1ec7t t\u00e1c nh\u01b0 v\u1eady.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 2<\/h2>\n

\u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d l\u00e0 m\u1ed9t t\u00e1c ph\u1ea9m n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u1ee7a b\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan. B\u00e0i th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c vi\u1ebft khi b\u00e0 l\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn huy\u1ec7n Ph\u00fa Xu\u00e2n \u0111i Qua \u0110\u00e8o Ngang l\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u1ecba danh phong c\u1ea3nh h\u1eefu t\u00ecnh. B\u00e0i th\u01a1 l\u00e0 b\u1ee9c tranh ng\u1ee5 t\u00ecnh s\u00e2u s\u1eafc c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 qua \u0111\u00f3 h\u00e9 l\u1ed9 cho ch\u00fang ta th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c n\u1ed7i nh\u1edb mong tha thi\u1ebft c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 hi\u1ec7n l\u00ean r\u00f5 n\u00e9t.<\/p>\n

M\u1edf \u0111\u1ea7u b\u00e0i th\u01a1 l\u00e0 hai c\u00e2u \u0111\u1ec1:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0111\u00e8o ngang b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 C\u1ecf c\u00e2y chen l\u00e1 \u0111\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

C\u00e2u th\u01a1 g\u1ee3i l\u00ean th\u1eddi \u0111i\u1ec3m m\u00e0 t\u00e1c gi\u1ea3 t\u1edbi \u0111\u00e8o Ngang, khi \u0111\u00f3 th\u1eddi gian \u0111\u00e3 v\u00e0o x\u1ebf t\u00e0 t\u1ee9c l\u00e0 tr\u1eddi \u0111\u00e3 qu\u00e1 bu\u1ed5i chi\u1ec1u v\u00e0 \u0111ang chuy\u1ec3n sang t\u1ed1i. \u0110\u1ed1i v\u1edbi m\u1ed9t v\u00f9ng hoang s\u01a1 h\u1ebbo l\u00e1nh th\u00ec th\u1eddi \u0111i\u1ec3m chi\u1ec1u t\u00e0 c\u0169ng l\u00e0 th\u1eddi \u0111i\u1ec3m m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 quay tr\u1edf v\u1ec1 nh\u00e0. Ph\u1ea3i ch\u0103ng ch\u1ecdn th\u1eddi \u0111i\u1ec3m nh\u01b0 th\u1ebf t\u00e1c gi\u1ea3 mu\u1ed1n nh\u1ea5n m\u1ea1nh cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc c\u00e1i x\u01a1 x\u00e1c v\u1eafng v\u1ebb n\u01a1i \u0111\u00e2y? V\u00e0 t\u1eeb \u0111\u00e2y t\u00e2m tr\u1ea1ng t\u00e1c gi\u1ea3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u h\u1ed7n lo\u1ea1n khi ch\u1ee9ng ki\u1ebfn c\u1ea3nh v\u1eadt t\u1eeb tr\u00ean cao nh\u00ecn xu\u1ed1ng.<\/p>\n

Khung c\u1ea3nh \u1ea5y th\u1eadt g\u1ee3i l\u00ean trong l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc nh\u1eefng n\u1ed7i nh\u1edb v\u1ea5n v\u01b0\u01a1ng r\u1ed3i lan t\u1ecfa ra t\u1eebng c\u00e2u th\u01a1 khi\u1ebfn cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc th\u1ea5m \u0111\u01b0\u1ee3m \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u1ea7n n\u00e0o n\u1ed7i nh\u1edb th\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u1ed1i v\u1edbi qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng. Tr\u1eddi \u0111\u00e3 chi\u1ec1u t\u1ed1i c\u1ea3nh v\u1eadt \u0111\u00e3 l\u1ee5i t\u00e0n khi\u1ebfn cho t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a b\u00e0 c\u00e0ng tr\u1edf n\u00ean x\u1ed1n xang v\u00f4 c\u00f9ng. C\u00e1i th\u1eddi \u0111i\u1ec3m \u1ea5y r\u1ea5t ph\u00f9 h\u1ee3p v\u1edbi t\u00e2m tr\u1ea1ng hi\u1ec7n gi\u1edd c\u1ee7a b\u00e0. \u0110\u00fang nh\u01b0 trong nh\u1eefng c\u00e2u th\u01a1 c\u1ed5 \u0111\u00e3 n\u00f3i \u0111\u1ebfn t\u00e2m tr\u1ea1ng con ng\u01b0\u1eddi nhu\u1ed1m m\u00e0u sang c\u1ea3nh v\u1eadt.<\/p>\n

\u1ede \u0111\u00e2y t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u00f4 \u0111\u01a1n hiu v\u1eafng hiu qu\u1ea1nh c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 nhu\u1ed1m m\u00e0u sang c\u1ea3nh v\u1eadt khi\u1ebfn cho c\u1ea3nh v\u1eadt gi\u1edd \u0111\u00e2y d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 tr\u1edf n\u00ean tang th\u01b0\u01a1ng h\u01a1n bao gi\u1edd h\u1ebft. Ta ph\u1ea3i c\u00f4ng nh\u1eadn l\u00e0 c\u1ea3nh v\u1eadt trong th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c hi\u1ec7n l\u00ean kh\u00e1 l\u00e0 sinh \u0111\u1ed9ng. C\u00f3 c\u1ecf c\u00e2y c\u00f3 hoa l\u00e1 nh\u01b0ng l\u1ea1i l\u00e0 m\u1ed9t c\u1ea3nh t\u01b0\u1ee3ng chen ch\u00fac nhau \u0111\u1ec3 t\u00ecm s\u1ef1 s\u1ed1ng. C\u1ea3nh v\u1eadt \u1ea5y hoang s\u01a1 hoang d\u1ea1i \u0111\u1ebfn nao l\u00f2ng. Ph\u1ea3i ch\u0103ng s\u1ef1 ch\u1eadt ch\u1ed9i c\u1ee7a hoa l\u00e1 ph\u1ea3i chen ch\u00fac nhau \u0111\u1ec3 t\u1ed3n t\u1ea1i c\u0169ng ch\u00ednh l\u00e0 t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111ang v\u00f4 c\u00f9ng h\u1ed7n lo\u1ea1n? T\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 s\u1eed d\u1ee5ng ph\u00e9p \u0111\u1ed1i v\u00e0 \u0111\u1ea3o ng\u1eef trong mi\u00eau t\u1ea3 \u0111\u1ea7y \u1ea5n t\u01b0\u1ee3ng. N\u00f3 l\u00e0m cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc c\u1ea3m th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 hoang v\u1eafng c\u1ee7a \u0111\u00e8o ngang l\u00fac chi\u1ec1u t\u00e0 b\u00f3ng x\u1ebf m\u1eb7c d\u00f9 n\u01a1i \u0111\u00e2y c\u00f3 c\u1ea3nh \u0111\u1eb9p c\u1ecf c\u00e2y hoa \u0111\u00e1, l\u00e1. V\u00ec \u1edf \u0111\u00e2y v\u1eafng v\u1ebb qu\u00e1 n\u00ean thi s\u0129 \u0111\u00e3 ph\u00f3ng t\u1ea7m m\u1eaft ra xa ch\u00fat n\u1eefa nh\u01b0 \u0111\u1ec3 t\u00ecm m\u1ed9t h\u00ecnh \u1ea3nh n\u00e0o \u0111\u00f3 \u0111\u1ec3 t\u00e2m tr\u1ea1ng thi nh\u00e2n ph\u1ea7n n\u00e0o b\u1edbt ch\u00fat hiu qu\u1ea1nh. V\u00e0 ph\u00eda d\u01b0\u1edbi ch\u00e2n \u0111\u00e8o xu\u1ea5t hi\u1ec7n m\u1ed9t h\u00ecnh \u1ea3nh:<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

\u0110i\u1ec3m nh\u00ecn \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 th\u01a1 thay \u0111\u1ed5i nh\u01b0ng sao t\u00e1c gi\u1ea3 v\u1eabn ch\u1ec9 c\u1ea3m th\u1ea5y s\u1ef1 hiu qu\u1ea1nh c\u00e0ng l\u1edbn d\u1ea7n th\u00eam. B\u1edfi th\u1ebf gi\u1edbi con ng\u01b0\u1eddi n\u01a1i \u0111\u00e2y ch\u1ec9 c\u00f3 v\u00e0i ch\u00fa ti\u1ec3u \u0111ang g\u00e1nh n\u01b0\u1edbc hay c\u1ee7i v\u1ec1 ch\u00f9a. \u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t h\u00ecnh \u1ea3nh b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng th\u1ebf nh\u01b0ng ch\u1eef “lom khom” khi\u1ebfn h\u00ecnh \u1ea3nh th\u01a1 th\u00eam ph\u1ea7n n\u00e0o \u0111\u00f3 v\u1eafng v\u1ebb bu\u1ed3n t\u1ebb th\u00ea l\u01b0\u01a1ng. \u0110\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t n\u00e9t v\u1ebd \u01b0\u1edbc l\u1ec7 m\u00e0 ta th\u01b0\u1eddng th\u1ea5y trong th\u01a1 c\u1ed5 “v\u00e0i” nh\u01b0ng l\u1ea1i r\u1ea5t th\u1ea7n t\u00ecnh tinh t\u1ebf trong t\u1ea3 c\u1ea3nh. M\u1ea5y nh\u00e0 ch\u1ee3 b\u00ean kia c\u0169ng th\u01b0a th\u1edbt ti\u00eau \u0111i\u1ec1u. Th\u01b0\u1eddng th\u00ec ta th\u1ea5y n\u00f3i \u0111\u1ebfn ch\u1ee3 l\u00e0 n\u00f3i \u0111\u1ebfn m\u1ed9t h\u00ecnh \u1ea3nh \u0111\u00f4ng vui t\u1ea5p n\u1eadp n\u00e0o ng\u01b0\u1eddi b\u00e1n n\u00e0o ng\u01b0\u1eddi mua r\u1ea5t n\u00e1o nhi\u1ec7t. Th\u1ebf nh\u01b0ng ch\u1ee3 trong th\u01a1 b\u00e0 huy\u1ec7n thanh quan th\u00ec l\u1ea1i ho\u00e0n to\u00e0n kh\u00e1c, ch\u1ee3 v\u00f4 c\u00f9ng v\u1eafng v\u1ebb kh\u00f4ng c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi b\u00e1n c\u0169ng ch\u1eb3ng ng\u01b0\u1eddi mua ch\u1ec9 c\u00f3 v\u00e0i chi\u1ebfc nh\u00e0 l\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng. Nh\u00e0 th\u01a1 \u0111ang \u0111i t\u00ecm m\u1ed9t l\u1ed1i s\u1ed1ng nh\u01b0ng s\u1ef1 s\u1ed1ng \u0111\u00f3 l\u1ea1i l\u00e0m c\u1ea3nh v\u1eadt th\u00eam \u00e9o le bu\u1ed3n b\u00e3 h\u01a1n. S\u1ef1 \u0111\u1ed1i l\u1eadp c\u1ee7a hai c\u00e2u th\u01a1 khi\u1ebfn cho c\u1ea3nh tr\u00ean s\u00f4ng c\u00e0ng tr\u1edf n\u00ean th\u01b0a th\u1edbt xa v\u1eafng h\u01a1n. C\u00e1c t\u1eeb \u0111\u1ebfm c\u00e0ng th\u1ea5y r\u00f5 s\u1ef1 v\u1eafng v\u1ebb n\u01a1i \u0111\u00e2y. Trong s\u1ef1 hiu qu\u1ea1nh \u0111\u00f3 b\u1ed7ng vang l\u00ean ti\u1ebfng k\u00eau c\u1ee7a lo\u00e0i chim qu\u1ed1c qu\u1ed1c, chim gia trong c\u1ea3nh ho\u00e0ng h\u00f4n \u0111ang bu\u00f4ng xu\u1ed1ng:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i gia gia\u201d <\/p>\n

Nghe ti\u1ebfng chim r\u1eebng m\u00e0 t\u00e1c gi\u1ea3 th\u1ea5y nh\u1edb n\u01b0\u1edbc, nghe ti\u1ebfng chim gia gia t\u00e1c gi\u1ea3 th\u1ea5y nh\u1edb nh\u00e0. D\u01b0\u1eddng nh\u01b0 n\u1ed7i l\u00f2ng \u1ea5y \u0111\u00e3 th\u1ea5m s\u00e2u v\u00e0o n\u1ed7i l\u00f2ng nh\u00e0 th\u01a1 da di\u1ebft kh\u00f4ng th\u00f4i. L\u1eef kh\u00e1ch l\u00e0 m\u1ed9t n\u1eef nhi n\u00ean nh\u1edb n\u01b0\u1edbc nh\u1edb nh\u00e0 nh\u1edb ch\u1ed3ng nh\u1edb con l\u00e0 m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u hi\u1ec3n nhi\u00ean kh\u00f4ng h\u1ec1 kh\u00f3 hi\u1ec3u. T\u1eeb nh\u1edb n\u01b0\u1edbc, th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 l\u00e0 n\u1ed7i ni\u1ec1m c\u1ee7a con chim qu\u1ed1c, chim gia gia do t\u00e1c gi\u1ea3 c\u1ea3m nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c hay ch\u00ednh l\u00e0 ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u1ea9n d\u1ee5 \u0111\u1ec3 n\u00f3i l\u00ean t\u00e2m s\u1ef1 t\u1eeb trong s\u00e2u th\u1eb3m t\u00e2m h\u1ed3n c\u1ee7a n\u1eef s\u0129? Ngh\u1ec7 thu\u1eadt ch\u01a1i ch\u1eef qu\u1ed1c qu\u1ed1c gia gia ph\u1ea3i ch\u0103ng l\u00e0 T\u1ed5 qu\u1ed1c v\u00e0 gia \u0111\u00ecnh c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan h\u1ed3i \u0111\u00f3? T\u1eeb th\u1ef1c t\u1ea1i c\u1ee7a x\u00e3 h\u1ed9i khi\u1ebfn cho nh\u00e0 th\u01a1 suy ngh\u0129 v\u1ec1 n\u01b0\u1edbc non v\u1ec1 gia \u0111\u00ecnh.<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n ng\u1eafm l\u1ea1i tr\u1eddi non n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

C\u00e2u k\u1ebft b\u00e0i th\u01a1 d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 c\u0169ng ch\u00ednh l\u00e0 s\u1ef1 u ho\u00e0i v\u1ec1 qu\u00e1 kh\u1ee9 c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3. B\u1ed1n ch\u1eef “d\u1eebng ch\u00e2n ng\u1eafm l\u1ea1i” th\u1ec3 hi\u1ec7n m\u1ed9t n\u1ed7i ni\u1ec1m x\u00fac \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ebfn b\u1ed3n ch\u1ed3n. M\u1ed9t c\u00e1i nh\u00ecn xa x\u00f4i m\u00eanh mang, t\u00e1c gi\u1ea3 nh\u00ecn xa nh\u00ecn g\u1ea7n nh\u00ecn mi\u00ean man nh\u00ecn tr\u00ean xu\u1ed1ng d\u01b0\u1edbi nh\u01b0ng n\u01a1i n\u00e0o c\u0169ng c\u1ea3m th\u1ea5y s\u1ef1 hiu qu\u1ea1nh s\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n v\u00e0 n\u1ed7i nh\u1edb nh\u00e0 c\u00e0ng d\u00e2ng l\u00ean da di\u1ebft. C\u1ea3m nh\u1eadn \u0111\u1ea5t tr\u1eddi c\u1ea3nh v\u1eadt \u0111\u1ec3 t\u00e2m tr\u1ea1ng \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1ea3i t\u1ecfa nh\u01b0ng c\u1edb sao nh\u00e0 th\u01a1 l\u1ea1i c\u1ea3m th\u1ea5y c\u00f4 \u0111\u01a1n th\u1ea5y ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t m\u00ecnh “m\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta”. T\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 l\u1ea5y c\u00e1i bao la c\u1ee7a \u0111\u1ea5t tr\u1eddi \u0111\u1ec3 nh\u1eb1m n\u00f3i l\u00ean c\u00e1i nh\u1ecf b\u00e9 “m\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang” c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 cho th\u1ea5y n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi l\u1eef kh\u00e1ch tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng \u0111i Qua \u0110\u00e8o Ngang.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 l\u00e0 b\u1ee9c tranh t\u1ea3 c\u1ea3nh ng\u1ee5 t\u00ecnh th\u01b0\u1eddng th\u1ea5y trong th\u01a1 ca c\u1ed5. Qua \u0111\u00f3 t\u00e1c ph\u1ea9m cho ch\u00fang ta th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u00f4 \u0111\u01a1n hiu qu\u1ea1nh bu\u1ed3n t\u1ebb c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 khi \u0111i Qua \u0110\u00e8o Ngang. \u0110\u00f3 l\u00e0 kh\u00fac t\u00e2m t\u00ecnh c\u1ee7a tri\u1ec7u l\u00e0 b\u00e0i th\u01a1 m\u00e3i m\u00e3i c\u00f2n y nguy\u00ean trong t\u00e2m tr\u00ed ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 3<\/h2>\n

Trong n\u1ec1n v\u0103n h\u1ecdc Trung \u0111\u1ea1i Vi\u1ec7t Nam c\u00f3 l\u1ebd s\u1ebd ch\u1eb3ng ai qu\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c hai n\u1eef nh\u00e0 th\u01a1 t\u00e0i n\u0103ng: H\u1ed3 Xu\u00e2n H\u01b0\u01a1ng v\u00e0 B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan. N\u1ebfu \u1edf b\u00e0 ch\u00faa th\u01a1 N\u00f4m ta th\u1ea5y n\u00e9t b\u1ee9t ph\u00e1, h\u01a1i n\u1ed5i lo\u1ea1n th\u00ec ta l\u1ea1i t\u00ecm th\u1ea5y nh\u1eefng x\u00fac c\u1ea3m tr\u1ea7m bu\u1ed3n nh\u1eb9 nh\u00e0ng \u1edf B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan, ti\u00eau bi\u1ec3u \u0111\u00f3 l\u00e0 b\u00e0i “Qua \u0110\u00e8o Ngang”.<\/p>\n

S\u00e1ng t\u00e1c trong m\u1ed9t l\u1ea7n t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111i v\u00e0o Hu\u1ebf \u0111\u1ec3 nh\u1eadm ch\u1ee9c. Tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng c\u00f3 \u0111i qua \u0111\u1ecba danh n\u00e0y, n\u1ed7i l\u00f2ng y\u00eau n\u01b0\u1edbc nh\u1edb qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng, x\u00f3t n\u01b0\u1edbc l\u1ea1i tr\u00e0o d\u00e2ng l\u00e0m c\u1ea3m h\u1ee9ng \u0111\u1ec3 t\u00e1c gi\u1ea3 ng\u1eabu h\u1ee9ng b\u1eadt ra nh\u1eefng v\u1ea7n th\u01a1.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 vi\u1ebft theo th\u1ec3 th\u1ea5t ng\u00f4n b\u00e1t c\u00fa \u0110\u01b0\u1eddng lu\u1eadt v\u1edbi \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 theo c\u1ea5u tr\u00fac truy\u1ec1n th\u1ed1ng c\u1ee7a th\u1ec3 lo\u1ea1i n\u00e0y, bao g\u1ed3m: \u0111\u1ec1, th\u1ef1c, lu\u1eadn, k\u1ebft. Qua \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 di\u1ec5n t\u1ea3 nh\u1eefng n\u1ed7i ni\u1ec1m t\u00e2m t\u01b0 c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 v\u1ec1 \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc. \u0110\u00f3 l\u00e0 tuy\u1ec7t thi th\u1ea5m \u0111\u01b0\u1ee3m n\u1ed7i bu\u1ed3n man m\u00e1c, b\u00e2ng khu\u00e2ng, \u0111\u1ec3 l\u1ea1i trong l\u00f2ng m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng \u00edt u s\u1ea7u v\u1ec1 l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi c\u0169ng nh\u01b0 th\u1ebf s\u1ef1 \u0111\u01b0\u01a1ng th\u1eddi b\u1ea5y gi\u1edd:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0111\u00e8o Ngang b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1 l\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

V\u1eeba \u0111\u1eb7t ch\u00e2n \u0111\u1ebfn ch\u1ed1n \u0111\u00e2y c\u0169ng l\u00e0 l\u00fac m\u1eb7t tr\u1eddi \u0111\u1ed5 b\u00f3ng. Th\u1eddi gian l\u00fac n\u00e0y l\u00e0 “b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 ” l\u00e0 kho\u1ea3ng th\u1eddi gian k\u1ebft th\u00fac c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u00e0y. X\u01b0a kia v\u0103n th\u01a1 trung \u0111\u1ea1i ng\u01b0\u1eddi ta th\u01b0\u1eddng ch\u1ec9 l\u1ea5y bu\u1ed5i chi\u1ec1u l\u00e0m h\u00ecnh \u1ea3nh trong thi ph\u1ea9m ch\u1ec9 khi l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi mang \u0111\u1eadm n\u1ed7i bu\u1ed3n. “Ng\u01b0\u1eddi bu\u1ed3n c\u1ea3nh c\u00f3 vui \u0111\u00e2u bao gi\u1edd”, ph\u1ea3i ch\u0103ng l\u00e0 n\u1ed7i l\u00f2ng b\u00e0 huy\u1ec7n Thanh quan t\u00e0i n\u0103ng kia c\u0169ng mang m\u1ed9t n\u1ed7i ni\u1ec1m v\u1ec1 th\u1ebf th\u1eddi. T\u1eeb “chen” \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i\u1ec7p \u0111\u1ebfn hai l\u1ea7n trong m\u1ed9t c\u00e2u th\u01a1 nh\u01b0 t\u0103ng th\u00eam ch\u1ea5t hiu qu\u1ea1nh h\u01a1n. Ngh\u1ec7 thu\u1eadt ti\u1ec3u \u0111\u1ed1i trong c\u00f9ng m\u1ed9t c\u00e2u t\u1ea1o n\u00ean nh\u1ecbp th\u01a1 \u0111\u0103ng \u0111\u1ed1i h\u00e0i ho\u00e0. Th\u00eam \u0111\u00f3 l\u1ea1i c\u00e0ng l\u00e0m b\u1ee9c tranh chi\u1ec1u t\u0103ng th\u00e2m ph\u1ea7n hiu qu\u1ea1nh.<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

D\u1ea5u hi\u1ec7u s\u1ef1 s\u1ed1ng, con ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ebfn hai c\u00e2u th\u1ef1c \u0111\u00e3 d\u1ea7n xu\u1ea5t hi\u1ec7n. H\u00ecnh \u1ea3nh “ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa, ch\u1ee3, m\u1ea5y nh\u00e0” \u0111\u00f3 l\u00e0 t\u1ea5t c\u1ea3 h\u01a1i th\u1edf cu\u1ed9c s\u1ed1ng n\u01a1i \u0111\u00e2y. M\u1ed9t l\u1ea7n n\u1eefa ngh\u1ec7 thu\u1eadt ti\u1ec3u \u0111\u1ed1i trong c\u00e1c c\u00e2u, gi\u1eefa c\u00e1c c\u00e2u \u0111\u00e3 ph\u1ea7n n\u00e0o t\u00f4 th\u00eam v\u00e0o b\u1ee9c tranh con ng\u01b0\u1eddi n\u01a1i \u0111\u00e2y. Bi\u1ec7n ph\u00e1p tu t\u1eeb \u0111\u1ea3o ng\u1eef \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e1c gi\u1ea3 s\u1eed d\u1ee5ng tri\u1ec7t th\u00e0nh c\u00f4ng ” Lom khom, l\u00e1c \u0111\u00e1c”. \u0110\u1ed3ng th\u1eddi c\u0169ng l\u00e0 nh\u1eefng t\u1eeb l\u00e1y nh\u1eb1m ch\u1ec9 s\u1ef1 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng nh\u1ecf nh\u1eb7t nh\u1ea5n m\u1ea1nh v\u00e0o s\u1ef1 c\u00f4 qu\u1ea1nh n\u01a1i \u0111\u00e2y. \u0110\u1ed3ng th\u1eddi l\u1ed9t t\u1ea3 v\u1ec1 nh\u1ecbp s\u1ed1ng mong manh, th\u01b0a th\u1edbt m\u00e0 t\u1ebb nh\u1ea1t thi\u1ebfu s\u1ee9c s\u1ed1ng.<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i da da\u201d <\/p>\n

D\u01b0\u1eddng nh\u01b0 \u0111\u1ebfn hai c\u00e2u lu\u1eadn n\u1ed7i ni\u1ec1m t\u00e2m s\u1ef1 c\u00e0ng th\u00eam tr\u0129u n\u1eb7ng h\u01a1n. “Con qu\u1ed1c qu\u1ed1c” v\u00e0 “c\u00e1i da da” t\u1ea1o n\u00ean \u00e2m h\u01b0\u1edfng d\u00ecu d\u1eb7t da di\u1ebft cho \u00e2m \u0111i\u1ec7u c\u1ee7a c\u00e2u th\u01a1. Nh\u1eefng c\u1ea3m x\u00fac, d\u00f2ng suy ngh\u0129 d\u1ea7n b\u1ed9c l\u1ed9 r\u00f5 h\u01a1n c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3. L\u00e0 m\u1ed9t n\u1eef s\u0129 t\u00e0i n\u0103ng, t\u00e0i t\u00fa kh\u00f4ng nh\u1eefng th\u1ebf b\u00e0 c\u00f2n l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi mang n\u1eb7ng l\u00f2ng v\u1edbi ni\u1ec1m m\u1ea5t n\u01b0\u1edbc tr\u01b0\u1edbc b\u1ea5y gi\u1edd. Th\u1ee7 ph\u00e1p l\u1ea5y \u0111\u1ed9ng t\u1ea3 t\u0129nh \u0111\u01b0\u1ee3c khai th\u00e1c \u0111\u00e3 kh\u1eafc ho\u1ea1 th\u00eam c\u00e1i u s\u1ea7u c\u1ee7a b\u00e0i th\u01a1. Nghe ti\u1ebfng k\u00eau r\u1ec9 m\u00e1u c\u1ee7a “cu\u1ed1c cu\u1ed1c” v\u00e0 c\u00e1i “da da” m\u00e0 l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi th\u00eam th\u00ea l\u01b0\u01a1ng \u0111au \u0111\u00e1u v\u1ec1 n\u1ed7i ni\u1ec1m th\u1ebf s\u1ef1. Th\u01b0\u01a1ng cho th\u1ea3m c\u1ea3nh \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc ph\u00e2n li, n\u01b0\u1edbc m\u1ea5t nh\u00e0 tan l\u00fa b\u00e2y gi\u1edd. D\u01b0\u1eddng nh\u01b0 \u0111\u1ec3 tr\u00e1nh, xoa d\u1ecbu n\u1ed7i \u0111au \u1ea5y t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 s\u00e1ng t\u1ea1o thay v\u00ec “qu\u1ed1c qu\u1ed1c, gia gia” trong t\u1eeb qu\u1ed1c gia thay b\u1eb1ng t\u1eeb \u0111\u1ed3ng \u00e2m. Nh\u01b0ng n\u1ed7i ni\u1ec1m c\u1ee7a b\u00e0 huy\u1ec7n Thanh Quan v\u1eabn kh\u1eafc s\u00e2u \u1edf \u0111\u00f3, v\u1eabn \u0111au t\u00e2m kh\u1ea3m, v\u1eabn n\u1eb7ng tr\u0129u u s\u1ea7u th\u1eadm ch\u00ed th\u1ea5m \u0111\u01b0\u1ee3m trong c\u1ea3 c\u1ea3nh v\u1eadt.<\/p>\n

\u0110\u1ebfn hai c\u00e2u k\u1ebft:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i tr\u1eddi non n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

Non n\u01b0\u1edbc gi\u1edd \u0111\u00e2y hi\u1ec7n h\u1eefu tr\u01b0\u1edbc m\u1eaft nh\u01b0ng thay v\u00ec th\u1ea5y s\u1ef1 h\u00f9ng v\u0129 tr\u00e1ng l\u1ec7 th\u00ec ta l\u1ea1i v\u1eabn bu\u1ed3n v\u00ec nh\u1eefng ch\u1eef ” d\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i”. Ph\u1ea3i ch\u0103ng c\u00e1i d\u1eebng ch\u00e2n \u1ea5y c\u00f3 ph\u1ea3i l\u00e0 c\u00e1i d\u1eebng ch\u00e2n, c\u00e1i d\u00e1ng \u0111\u1ee9ng b\u1ea5t l\u1ef1c tr\u01b0\u1edbc th\u1ebf th\u1eddi c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3. M\u1ea3nh \u0111\u1ea5t bao la c\u1ee7a “qu\u1ed1c gia” m\u00e0 l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi th\u1ea5y c\u00f4 \u0111\u01a1n l\u1ea1c l\u00f5ng bi\u1ebft bao, \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc c\u00e1i m\u00eanh m\u00f4ng \u1ea5y n\u00ean b\u00e0 ch\u1ec9 c\u1ea3m th\u1ea5y ” m\u1ea3nh t\u00ecnh con con”. B\u1edfi th\u1ebf m\u00e0 c\u1ee5m t\u1eeb \u0111\u1ea7y s\u00e1ng t\u1ea1o “ta v\u1edbi ta” th\u00eam kh\u1eafc s\u00e2u n\u1ed7i bu\u1ed3n man m\u00e1c tr\u0129u n\u1eb7ng l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi h\u01a1n.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 “Qua \u0110\u00e8o Ngang” v\u1edbi t\u00e0i n\u0103ng ngh\u1ec7 thu\u1eadt t\u00e1c gi\u1ea3, k\u1ebft h\u1ee3p nhu\u1ea7n nhuy\u1ec5n gi\u1eefa c\u00e1c t\u1eeb l\u00e1y, c\u00e1c ph\u00e9p \u0111\u1ed1i \u0111\u00e3 l\u00e0m n\u00ean m\u1ed9t thi ph\u1ea9m \u0111\u1ec3 \u0111\u1eddi. Qua \u0111\u00f3 ta th\u1ea5y th\u00eam hi\u1ec3u n\u1ed7i l\u00f2ng c\u1ee7a m\u1ed9t thi n\u1eef t\u00e0i n\u0103ng m\u00e0 c\u0169ng \u0111\u1ea7y tr\u00e2n tr\u1ecdng v\u00e0 c\u1ea3m th\u00f4ng v\u1edbi b\u00e0.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 4<\/h2>\n

T\u00e1c ph\u1ea9m “Qua \u0110\u00e8o Ngang” l\u00e0 b\u00e0i th\u01a1 \u0111\u00e1nh d\u1ea5u t\u00ean tu\u1ed5i c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan. B\u00e0i th\u01a1 ra \u0111\u1eddi v\u00e0o th\u1eddi \u0111i\u1ec3m b\u00e0 tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng v\u00e0o Ph\u00fa Xu\u00e2n, \u0111i Qua \u0110\u00e8o Ngang, m\u1ed9t con \u0111\u00e8o n\u1ed5i ti\u1ebfng ti\u1ebfng v\u1edbi phong c\u1ea3nh h\u1eefu t\u00ecnh. B\u1eb1ng gi\u1ecdng th\u01a1 bu\u1ed3n man m\u00e1c, h\u1ed3n th\u01a1 tinh t\u1ebf \u0111i v\u00e0o l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi “Qua \u0110\u00e8o Ngang” kh\u00f4ng c\u00f2n l\u00e0 m\u1ed9t b\u1ee9c tranh thi\u00ean ni\u00ean \u0111\u01a1n thu\u1ea7n m\u00e0 c\u00f2n b\u1ed9c l\u1ed9 t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a n\u1eef thi s\u0129 v\u1edbi s\u1ef1 ti\u1ebfc nu\u1ed1i v\u00e0 bu\u1ed3n v\u1ec1 th\u1ebf s\u1ef1 \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc l\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd.<\/p>\n

S\u1ef1 s\u00e1ng t\u1ea1o nh\u01b0ng v\u1eabn c\u00f3 n\u00e9t truy\u1ec1n th\u1ed1ng, b\u00e0i th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c vi\u1ebft theo th\u1ec3 th\u1ea5t ng\u00f4n b\u00e1t c\u00fa \u0110\u01b0\u1eddng lu\u1eadt v\u1edbi k\u1ebft c\u1ea5u \u0111\u1ec1 th\u1ef1c lu\u1eadn k\u1ebft. M\u1edf \u0111\u1ea7u t\u1ee9 th\u01a1 v\u1edbi hai c\u00e2u \u0111\u1ec1:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn \u0111\u00e8o Ngang b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

Hai c\u00e2u th\u01a1 \u0111\u1ea7u ti\u00ean thi s\u0129 \u0111\u00e3 khai m\u1edf to\u00e0n b\u1ed9 kh\u00f4ng gian, th\u1eddi gian khi s\u00e1ng t\u00e1c b\u00e0i th\u01a1. Hai c\u00e2u th\u01a1 \u0111\u1ec1 v\u1edbi l\u1ed1i th\u01a1 r\u1ea5t t\u1ef1 nhi\u00ean, kh\u00f4ng b\u1ecb g\u00f2 \u00e9p trong khu\u00f4n kh\u1ed5 chung th\u1eddi \u1ea5y. Trong c\u1ea3nh ho\u00e0ng h\u00f4n “b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0”, n\u1eef thi s\u0129 b\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn mang trong m\u00ecnh nh\u1eefng c\u1ea3m x\u00fac kh\u00f3 t\u1ea3, say \u0111\u1eafm trong kh\u00f4ng gian r\u1ed9ng l\u1edbn s\u00e2u th\u1eb3m c\u1ee7a \u0111\u00e8o cao, th\u1eddi gian m\u00eanh m\u00f4ng c\u1ee7a tr\u1eddi chi\u1ec1u. Bao gi\u1edd c\u0169ng v\u1eady, trong thi ca trung \u0111\u1ea1i, “b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0” lu\u00f4n g\u1ee3i cho con ng\u01b0\u1eddi m\u1ed9t n\u1ed7i bu\u1ed3n man m\u00e1c kh\u00f4ng t\u00ean, m\u00eanh mang h\u01a1n \u0111\u1ea5t tr\u1eddi, c\u00f3 ch\u00fat g\u00ec \u0111\u00f3 l\u01b0u luy\u1ebfn th\u1eddi gian c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u00e0y \u0111\u00e3 qua. Trong kh\u00f4ng gian chi\u1ec1u \u1ea5y, m\u1ed9t n\u00e9t ch\u1ea5m ph\u00e1 l\u00e0m n\u1ed5i b\u1ea5t thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0111\u00e8o n\u00fai ch\u1eadp ch\u00f9ng: “C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa”. Khi ho\u00e0ng h\u00f4n bu\u00f4ng d\u1ea7n phai, kh\u00f4ng gian ng\u00e0y t\u00e0n m\u00e0 t\u00e1c gi\u1ea3 c\u00f2n b\u1eaft g\u1eb7p \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t s\u1ee9c s\u1ed1ng ti\u1ec1m t\u00e0ng c\u1ee7a thi\u00ean nhi\u00ean. S\u1eed d\u1ee5ng ph\u00e9p nh\u00e2n h\u00f3a, k\u1ebft h\u1ee3p \u0111\u1ed9ng t\u1eeb “chen” n\u1eef thi s\u0129 nh\u01b0 th\u1ed5i v\u00e0o thi\u00ean nhi\u00ean m\u1ed9t linh h\u1ed3n v\u1edbi s\u1ef1 s\u1ed1ng m\u00e3nh li\u1ec7t, \u0111ang v\u01b0\u01a1n l\u00ean. T\u1eeb ng\u1ecdn c\u1ecf, t\u1eebng nh\u00e0nh hoa nh\u1ecf b\u00e9 kia \u0111ang chen l\u00ean nh\u1eefng t\u1ea3ng \u0111\u00e1 l\u1edbn, gi\u1eefa m\u1ed9t kh\u00f4ng gian \u1ea5y, c\u1ea3nh v\u1eadt mang m\u1ed9t n\u00e9t \u0111\u1eb9p l\u1ea1 l\u00f9ng.<\/p>\n

T\u1eeb g\u1ea7n \u0111\u1ebfn xa, t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u01b0a m\u1eaft ra ph\u00eda d\u01b0\u1edbi \u0111\u00e8o, con ng\u01b0\u1eddi xu\u1ea5t hi\u1ec7n:<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

B\u1ee9c tranh ch\u1ec9 th\u00eam \u0111\u1eb9p khi c\u00f3 s\u1ef1 xu\u1ea5t hi\u1ec7n c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi. Bi\u1ec7n ph\u00e1p \u0111\u1ea3o ng\u1eef c\u00e1c t\u1eeb l\u00e1y g\u1ee3i t\u1ea3 nh\u01b0 “lom khom” , “l\u00e1c \u0111\u00e1c” v\u00e0 c\u00e1c ch\u1ec9 t\u1eeb “v\u00e0i” , “m\u1ea5y” l\u00e0m kh\u00f4ng gian tr\u1edf n\u00ean hiu h\u1eaft, con ng\u01b0\u1eddi th\u00ec qu\u00e1 \u0111\u1ed7i nh\u1ecf b\u00e9 so v\u1edbi thi\u00ean nhi\u00ean h\u00f9ng v\u0129 chi\u1ec1u h\u00f4m. D\u01b0\u1edbi ch\u00e2n n\u00fai, v\u00e0i ch\u00fa ti\u1ec1u phu \u0111\u1ed1n c\u1ee7i, v\u00e0 m\u00e1i nh\u00e0 th\u01b0a th\u1edbt quanh quanh. Kh\u00f4ng gian bao tr\u00f9m l\u00ean to\u00e0n b\u1ed9 c\u1ea3nh v\u1eadt l\u00e0 s\u1ef1 hiu qu\u1ea1nh v\u00e0 v\u1eafng v\u1ebb.<\/p>\n

Hai c\u00e2u lu\u1eadn l\u00e0 n\u1ed7i bu\u1ed3n c\u1ee7a thi s\u0129 tr\u01b0\u1edbc c\u1ea3nh giang s\u01a1n \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc \u0111ang ng\u00e0y m\u1ed9t l\u1ee5i t\u00e0n:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i gia gia\u201d <\/p>\n

Ti\u1ebfng k\u00eau c\u1ee7a con qu\u1ed1c hay ch\u00ednh l\u00e0 ti\u1ebfng l\u00f2ng t\u00e1c gi\u1ea3. “Nh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c” l\u00e0 c\u00e2u th\u01a1 b\u1eaft ngu\u1ed3n t\u1eeb \u0111i\u1ec3n t\u00edch x\u01b0a v\u1ec1 vua Th\u1ee5c v\u00ec m\u1ea5t n\u01b0\u1edbc m\u00e0 h\u00f3a th\u00e0nh con cu\u1ed1c ch\u1ec9 bi\u1ebft k\u00eau nh\u1eefng ti\u1ebfng \u0111au th\u01b0\u1eddng. Ti\u1ebfng cu\u1ed1c k\u00eau kh\u1eafc kho\u1ea3i c\u00e0ng l\u00e0m b\u00f3ng chi\u1ec1u tr\u1edf n\u00ean d\u1ecbu v\u1ee3i. C\u00f2n ti\u1ebfng “gia gia” l\u00e0 ti\u1ebfng k\u00eau tha thi\u1ebft g\u1ee3i n\u1ed7i “th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0”. Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 l\u1ebd l\u00e0 n\u1ed7i nh\u1edb th\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc trong qu\u00e1 kh\u1ee9 h\u00e0o h\u00f9ng hay c\u0169ng l\u00e0 th\u01b0\u01a1ng cho s\u1ef1 \u0111\u1ed5i thay, s\u1ef1 l\u1ee5i t\u00e0n c\u1ee7a qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng. Nh\u1eefng x\u00fac c\u1ea3m c\u1ee7a thi s\u0129 \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed9c l\u1ed9 m\u1ed9t c\u00e1ch tr\u1ef1c ti\u1ebfp b\u1eb1ng hai c\u00e2u lu\u1eadn. Ngh\u1ec7 thu\u1eadt ch\u01a1i ch\u1eef \u0111\u1ed3ng \u00e2m \u0111\u1ed9c \u0111\u00e1o k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi bi\u1ec7n ph\u00e1p nh\u00e2n h\u00f3a ” \u0111au l\u00f2ng” “m\u1ecfi mi\u1ec7ng” c\u00f9ng chuy\u1ec3n \u0111\u1ed5i c\u1ea3m gi\u00e1c t\u1eeb n\u1ed7i l\u00f2ng th\u00e0nh ti\u1ebfng th\u01b0\u01a1ng t\u1ea1o \u1ea5n t\u01b0\u1ee3ng m\u1ea1nh \u0111\u00e3 cho ta th\u1ea5y b\u1ee9c tranh \u1ea5y kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 c\u1ea3nh v\u1eadt m\u00e0 c\u00f2n l\u00e0 b\u1ee9c tranh t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan v\u1edbi t\u00ecnh y\u00eau th\u01b0\u01a1ng n\u01b0\u1edbc nh\u00e0.<\/p>\n

V\u1edbi k\u1ebft c\u1ea5u \u0111\u1ea7u cu\u1ed1i t\u01b0\u01a1ng \u1ee9ng, hai c\u00e2u k\u1ebft kh\u00e9p l\u1ea1i nh\u1eefng t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a thi nh\u00e2n:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i: tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

C\u1ea3nh v\u1eadt khi\u1ebfn d\u1eebng b\u01b0\u1edbc ch\u00e2n tr\u00ean con \u0111\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn Ph\u00fa Xu\u00e2n. C\u00e1i bao la c\u1ee7a \u0111\u1ea5t tr\u1eddi, c\u00e1i h\u00f9ng v\u0129 c\u1ee7a n\u00fai non, c\u00e1i m\u00eanh m\u00f4ng c\u1ee7a s\u00f4ng n\u01b0\u1edbc nh\u01b0 n\u00edu b\u01b0\u1edbc ch\u00e2n n\u1eef thi s\u0129. Nh\u01b0ng \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc kh\u00f4ng gian bao la c\u1ee7a \u0111\u00e8o Ngang , t\u00e1c gi\u1ea3 ch\u1ee3t nh\u1eadn ra n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n trong l\u00f2ng m\u00ecnh d\u1ea7n l\u1ea5p \u0111\u1ea7y t\u00e2m h\u1ed3n, bao tr\u00f9m l\u00ean m\u1ecdi c\u1ea3nh v\u1eadt”m\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta”. Khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean c\u00e0ng r\u1ed9ng l\u1edbn bao nhi\u00eau th\u00ec n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi l\u1eef kh\u00e1ch c\u00e0ng v\u01a1i \u0111\u1ea7y. M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, m\u1ed9t t\u00e2m t\u01b0 s\u00e2u k\u00edn, nh\u1eefng t\u00e2m trong l\u00f2ng m\u00e0 ch\u1eb3ng t\u00ecm n\u1ed5i m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec3 s\u1ebb chia. N\u1ed7i bu\u1ed3n c\u1ee9 v\u1eady l\u1eafng v\u00e0o c\u1ea3nh v\u1eadt, t\u00e2m tr\u1ea1ng k\u00e9o d\u00e0i mi\u00ean man. Ch\u1ec9 c\u00f3 “ta” v\u00e0 “ta” gi\u1eefa m\u00eanh m\u00f4ng tr\u1eddi \u0111\u1ea5t.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 kh\u00e9p l\u1ea1i, m\u1edf ra nh\u1eefng suy t\u01b0 cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc. Khi\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi ta nh\u1edb v\u1ec1 m\u1ed9t th\u1eddi \u0111\u1ea1i l\u1ee5i t\u00e0n, m\u1ed9t n\u1eef thi s\u0129 b\u01a1 v\u01a1. B\u1ee9c tranh c\u1ea3nh v\u1eadt v\u00e0 t\u00e2m tr\u1ea1ng \u1ea5y \u0111\u1ec3 l\u1ea1i bi\u1ebft bao c\u1ea3m x\u00fac trong l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 5<\/h2>\n

B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng n\u1eef thi s\u0129 n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u1ee7a n\u1ec1n th\u01a1 ca trung \u0111\u1ea1i Vi\u1ec7t Nam. V\u00e0 b\u00e0i th\u01a1 \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d l\u00e0 m\u1ed9t t\u00e1c ph\u1ea9m n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u1ee7a b\u00e0. B\u00e0i th\u01a1 \u0111\u00e3 di\u1ec5n t\u1ea3 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00ecnh c\u1ea3nh c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 c\u0169ng nh\u01b0 n\u1ed7i nh\u1edb qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 khi \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc kh\u00f4ng gian n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang r\u1ed9ng l\u1edbn.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1edf \u0111\u1ea7u v\u1edbi h\u00ecnh \u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang – \u0111i\u1ec3m nh\u00ecn t\u1eeb tr\u00ean cao nh\u00ecn xu\u1ed1ng ph\u00f9 h\u1ee3p \u0111\u1ec3 kh\u1eafc h\u1ecda thi\u00ean nhi\u00ean m\u1ed9t c\u00e1ch bao qu\u00e1t. V\u00e0o th\u1eddi \u0111i\u1ec3m \u201cb\u00f3ng chi\u1ec1u \u0111\u00e3 x\u1ebf t\u00e0\u201d c\u0169ng l\u00e0 l\u00fac nh\u00e0 th\u01a1 b\u01b0\u1edbc ch\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u00e8o Ngang. Thi\u00ean nhi\u00ean \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 \u0111\u00e1 n\u00fai, c\u00e2y r\u1eebng l\u1ea1i th\u1ea5p tho\u00e1ng c\u00f3 s\u1ef1 s\u1ed1ng c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi nh\u01b0ng v\u1eabn th\u1eadt hoang vu, v\u1eafng v\u1ebb:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0111\u00e8o ngang b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1 l\u00e1 chen hoa Lom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

C\u1ea3nh v\u1eadt nh\u01b0 \u0111ang nhu\u1ed1m m\u00e0u t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1. Nguy\u1ec5n Du c\u0169ng t\u1eebng kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh:<\/p>\n

\u201cC\u1ea3nh n\u00e0o c\u1ea3nh ch\u1eb3ng gieo s\u1ea7u Ng\u01b0\u1eddi bu\u1ed3n c\u1ea3nh c\u00f3 vui \u0111\u00e2u bao gi\u1edd\u201d <\/p>\n

Thi\u00ean nhi\u00ean d\u00f9 tr\u00e0n \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng. C\u00f3 c\u1ea3 \u201cc\u1ecf\u201d v\u1edbi \u201cc\u00e2y\u201d \u0111i\u1ec3m th\u00eam \u201cl\u00e1\u201d v\u00e0 \u201choa\u201d c\u00f9ng \u201cchen\u201d nhau m\u00e0 v\u01b0\u01a1n l\u00ean, tr\u00e0n \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng. Nh\u01b0ng c\u1ea3nh v\u1eadt th\u00ec v\u1eabn c\u1ee9 bao la khi\u1ebfn cho con ng\u01b0\u1eddi ch\u1ec9 c\u00e0ng c\u1ea3m th\u1ea5y th\u00eam \u0111\u01a1n \u0111\u1ed9c. Ngay c\u1ea3 khi con ng\u01b0\u1eddi xu\u1ea5t hi\u1ec7n th\u00ec c\u0169ng ch\u1ec9 r\u1ea5t nh\u1ecf b\u00e9 gi\u1eefa thi\u00ean nhi\u00ean. Con ng\u01b0\u1eddi tr\u1edf th\u00e0nh \u201cm\u1ed9t ch\u1ea5m bu\u1ed3m nh\u1ecf x\u00edu\u201d trong v\u0169 tr\u1ee5 r\u1ed9ng l\u1edbn kh\u00f4n c\u00f9ng.<\/p>\n

\u0110\u1ec3 r\u1ed3i nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u00e3 ph\u1ea3i b\u1ed9c l\u1ed9 n\u1ed7i nh\u1edb nhung d\u00e0nh cho qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con cu\u1ed1c cu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i gia gia D\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i tr\u1eddi non n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta.\u201d <\/p>\n

Nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u00e3 l\u1eafng nghe \u00e2m thanh c\u1ee7a c\u1ea3nh \u0110\u00e8o Ngang. C\u1ee5m t\u1eeb \u201ccon cu\u1ed1c cu\u1ed1c\u201d, \u201cc\u00e1i gia gia\u201d \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh t\u1ea3 th\u1ef1c v\u1ec1 lo\u00e0i chim cu\u1ed1c, chim \u0111a \u0111a. C\u00e1ch s\u1eed d\u1ee5ng bi\u1ec7n ph\u00e1p ch\u01a1i ch\u1eef \u0111\u1ed9c \u0111\u00e1o nh\u1eb1m di\u1ec5n t\u1ea3 s\u1ef1 ti\u1ebfc nu\u1ed1i v\u1ec1 qu\u00e1 kh\u1ee9, tri\u1ec1u \u0111\u1ea1i nh\u00e0 L\u00ea th\u1eddi k\u1ef3 v\u00e0ng son, h\u01b0ng th\u1ecbnh nay kh\u00f4ng c\u00f2n n\u1eefa c\u0169ng nh\u01b0 n\u1ed7i nh\u1edb qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng tha thi\u1ebft c\u1ee7a ch\u00ednh nh\u00e0 th\u01a1.<\/p>\n

Hai c\u00e2u th\u01a1 cu\u1ed1i c\u00f9ng k\u1ebft l\u1ea1i to\u00e0n b\u1ed9 b\u00e0i th\u01a1 v\u1edbi m\u1ea1ch c\u1ea3m x\u00fac \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ea9y l\u00ean \u0111\u1ebfn t\u1ed9t c\u00f9ng. Nh\u00e0 th\u01a1 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ee9ng \u1edf n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang, xung quanh ch\u1ec9 c\u00f3 \u201ctr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc\u201d – ch\u1ec9 c\u00f3 thi\u00ean nhi\u00ean hoang vu, l\u1ea1nh l\u1ebdo. \u0110\u00f3 l\u00e0 s\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n \u0111\u1ebfn c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi l\u1eef kh\u00e1ch tr\u00ean h\u00e0nh tr\u00ecnh \u0111\u01a1n \u0111\u1ed9c. T\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 c\u0169ng ch\u1eb3ng th\u1ec3 chia s\u1ebb c\u00f9ng v\u1edbi ai. \u201cM\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang\u201d – t\u00ecnh c\u1ea3m ri\u00eang t\u01b0 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 kh\u00f4ng c\u00f3 ai \u0111\u1ec3 chia s\u1ebb, \u201cta v\u1edbi ta\u201d – \u0111\u1ec1u ch\u1ec9 nh\u00e0 th\u01a1, l\u00fac n\u00e0y b\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ed1i di\u1ec7n v\u1edbi ch\u00ednh m\u00ecnh, c\u00f4 \u0111\u01a1n v\u00e0 l\u1ebb loi.<\/p>\n

Nh\u01b0 v\u1eady, khi \u0111\u1ecdc b\u00e0i th\u01a1 \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d, ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 c\u1ea3m nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a thi s\u0129. C\u0169ng c\u00e0ng th\u00eam \u0111\u1ed3ng c\u1ea3m s\u00e2u s\u1eafc v\u1edbi n\u1ed7i l\u00f2ng c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 6<\/h2>\n

B\u00e0i th\u01a1 \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan \u0111\u00e3 kh\u1eafc h\u1ecda khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean tho\u00e1ng \u0111\u00e3ng m\u00e0 heo h\u00fat, th\u1ea5p tho\u00e1ng s\u1ef1 s\u1ed1ng con ng\u01b0\u1eddi nh\u01b0ng v\u1eabn c\u00f2n hoang s\u01a1. \u0110\u1ed3ng th\u1eddi qua \u0111\u00f3, t\u00e1c gi\u1ea3 c\u0169ng b\u1ed9c l\u1ed9 n\u1ed7i nh\u1edb s\u00e2u s\u1eafc v\u1ec1 qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng, \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc.<\/p>\n

M\u1edf \u0111\u1ea7u l\u00e0 hai c\u00e2u \u0111\u1ec1 kh\u1eafc h\u1ecda c\u1ea3nh v\u1eadt thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn \u0111\u00e8o Ngang b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1 l\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

Ch\u1ec9 b\u1eb1ng hai c\u00e2u th\u01a1, B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan \u0111\u00e3 kh\u1eafc h\u1ecda m\u1ed9t c\u00e1ch kh\u00e1i qu\u00e1t nh\u1ea5t v\u1ec1 th\u1eddi gian, kh\u00f4ng gian, c\u1ea3nh v\u1eadt n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang. C\u00e1ch m\u1edf \u0111\u1ea7u v\u00f4 c\u00f9ng t\u1ef1 nhi\u00ean \u201cb\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn \u0111\u00e8o Ngang\u201d v\u00e0o th\u1eddi gian \u201cb\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0\u201d, \u0111\u00e2y l\u00e0 th\u1eddi \u0111i\u1ec3m k\u1ebft th\u00fac c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u00e0y, khi con ng\u01b0\u1eddi th\u01b0\u1eddng tr\u1edf v\u1ec1 nh\u00e0 sau m\u1ed9t ng\u00e0y lao \u0111\u1ed9ng v\u1ea5t v\u1ea3. V\u1eady m\u00e0 nh\u00e0 th\u01a1 l\u1ea1i m\u1ed9t m\u00ecnh t\u1ea1i n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang c\u00e0ng khi\u1ebfn cho n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n tr\u1edf n\u00ean t\u1ed9t c\u00f9ng. L\u1ea1i \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean \u0110\u00e8o Ngang r\u1ed9ng l\u1edbn m\u00e0 hoang vu. \u201cC\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh \u01b0\u1edbc l\u1ec7 mang t\u00ednh bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng. Vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng \u0111i\u1ec7p t\u1eeb \u201cchen\u201d k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi h\u00ecnh \u1ea3nh \u201c\u0111\u00e1, l\u00e1, hoa\u201d g\u1ee3i ra m\u1ed9t thi\u00ean nhi\u00ean tuy hoang s\u01a1 nh\u01b0ng l\u1ea1i tr\u00e0n \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng. C\u00f3 th\u1ec3 th\u1ea5y khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean \u0110\u00e8o Ngang \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 th\u01a1 kh\u1eafc h\u1ecda ch\u1ec9 b\u1eb1ng v\u00e0i n\u00e9t nh\u01b0ng l\u1ea1i hi\u1ec7n ra \u0111\u1ea7y ch\u00e2n th\u1ef1c v\u00e0 sinh \u0111\u1ed9ng.<\/p>\n

Hai c\u00e2u th\u01a1 ti\u1ebfp theo, gi\u1eefa thi\u00ean nhi\u00ean hoang s\u01a1 v\u00e0 r\u1ed9ng l\u1edbn con ng\u01b0\u1eddi xu\u1ea5t hi\u1ec7n:<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

T\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 kh\u00e9o l\u00e9o s\u1eed d\u1ee5ng ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0111\u1ea3o ng\u1eef: \u201cLom khom – ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa\u201d g\u1ee3i h\u00ecnh \u1ea3nh v\u00e0i ch\u00fa ti\u1ec1u v\u1edbi d\u00e1ng \u0111\u1ee9ng lom khom d\u01b0\u1edbi ch\u00e2n n\u00fai. V\u00e0 \u201cl\u00e1c \u0111\u00e1c – ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d g\u1ee3i h\u00ecnh \u1ea3nh v\u00e0i c\u0103n nh\u00e0 nh\u1ecf b\u00e9 th\u01b0a th\u1edbt, l\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng. Qua \u0111\u00f3, nh\u00e0 th\u01a1 mu\u1ed1n nh\u1ea5n m\u1ea1nh v\u00e0o s\u1ef1 nh\u1ecf b\u00e9 c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1edbc thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn. Con ng\u01b0\u1eddi ch\u1ec9 n\u1eb1m l\u00e0 m\u1ed9t ch\u1ea5m bu\u1ed3n l\u1eb7ng l\u1ebd gi\u1eefa m\u1ed9t thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn. C\u1ea3nh v\u1eadt v\u00e0 con ng\u01b0\u1eddi d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 c\u00f3 s\u1ef1 xa c\u00e1ch khi\u1ebfn cho kh\u00f4ng kh\u00ed c\u00e0ng th\u00eam hoang vu, c\u00f4 qu\u1ea1nh.<\/p>\n

Ti\u1ebfp \u0111\u1ebfn l\u00e0 hai c\u00e2u lu\u1eadn \u0111\u00e3 kh\u1eafc h\u1ecda \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i gia gia\u201d <\/p>\n

H\u00ecnh \u1ea3nh \u201ccon qu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d v\u00e0 \u201cc\u00e1i gia gia\u201d kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh th\u1ef1c v\u1ec1 hai lo\u1ea1i chim (chim \u0111\u1ed7 quy\u00ean, chim \u0111a \u0111a). M\u00e0 \u1edf \u0111\u00e2y, nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u00e3 s\u1eed d\u1ee5ng th\u1ee7 ph\u00e1p l\u1ea5y \u0111\u1ed9ng t\u1ea3 t\u0129nh: ti\u1ebfng k\u00eau \u201cqu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d, \u201c\u0111a \u0111a\u201d \u0111\u1ec3 qua \u0111\u00f3 b\u1ed9c l\u1ed9 n\u1ed7i l\u00f2ng nh\u1edb th\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a m\u00ecnh v\u1edbi \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc, qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng. Hai c\u00e2u th\u01a1 di\u1ec5n t\u1ea3 nh\u1edb nhung s\u00e2u \u0111\u1eadm c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan d\u00e0nh cho qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng, c\u0169ng s\u1ef1 n\u1ed7i \u0111au \u0111\u1edbn tr\u01b0\u1edbc t\u00ecnh c\u1ea3nh c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc l\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd. M\u1ed9t m\u00ecnh l\u01b0u l\u1ea1c gi\u1eefa n\u01a1i \u0111\u1ea5t kh\u00e1ch qu\u00ea ng\u01b0\u1eddi, \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e8o Ngang r\u1ed9ng l\u1edbn m\u00e0 l\u00f2ng nh\u1edb v\u1ec1 qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng da di\u1ebft.<\/p>\n

Cu\u1ed1i c\u00f9ng, b\u00e0i th\u01a1 k\u1ebft l\u1ea1i b\u1eb1ng hai c\u00e2u th\u01a1 \u0111\u00e3 di\u1ec5n t\u1ea3 n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n t\u1ed9t c\u00f9ng c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

C\u00e2u th\u01a1 \u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i, tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc\u201d kh\u1eafc h\u1ecda h\u00ecnh \u1ea3nh nh\u00e0 th\u01a1 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ee9ng t\u1ea1i n\u01a1i \u0110\u00e8o Ngang, \u0111\u01b0a m\u1eaft nh\u00ecn ra xa c\u0169ng ch\u1ec9 th\u1ea5y thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc (c\u00f3 b\u1ea7u tr\u1eddi, c\u00f3 n\u00fai non, d\u00f2ng s\u00f4ng). C\u00e2u th\u01a1 cu\u1ed1i th\u1ec3 hi\u1ec7n s\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1: \u201cm\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang\u201d – t\u00ecnh c\u1ea3m ri\u00eang t\u01b0 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 kh\u00f4ng c\u00f3 ai \u0111\u1ec3 chia s\u1ebb. \u1ede \u0111\u00e2y, \u201cm\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang\u201d \u0111\u1ed1i l\u1eadp v\u1edbi kh\u00f4ng gian thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn c\u00e0ng l\u00e0m cho n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n tr\u1ed1ng tr\u1ea3i th\u00eam s\u00e2u \u0111\u1eadm. Kh\u00e1c v\u1edbi \u201cta v\u1edbi ta\u201d trong b\u00e0i th\u01a1 B\u1ea1n \u0111\u1ebfn ch\u01a1i nh\u00e0\u201d – ch\u1ec9 t\u00e1c gi\u1ea3 Nguy\u1ec5n Khuy\u1ebfn v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi b\u1ea1n tri k\u1ef7 c\u1ee7a m\u00ecnh. Qua \u0111\u00f3 th\u1ec3 hi\u1ec7n t\u00ecnh c\u1ea3m b\u1ea1n b\u00e8 g\u1eafn b\u00f3 tri k\u1ef7:<\/p>\n

\u201c\u0110\u1ea7u tr\u00f2 ti\u1ebfp kh\u00e1ch tr\u1ea7u kh\u00f4ng c\u00f3 B\u00e1c \u0111\u1ebfn ch\u01a1i \u0111\u00e2y ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

\u201cTa v\u1edbi ta\u201d \u1edf \u0111\u00e2y \u0111\u1ec1u ch\u1ec9 nh\u00e0 th\u01a1 B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan, l\u00fac n\u00e0y b\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ed1i di\u1ec7n v\u1edbi ch\u00ednh m\u00ecnh, c\u00f4 \u0111\u01a1n v\u00e0 l\u1ebb loi. Nh\u01b0 v\u1eady, hai c\u00e2u k\u1ebft kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh l\u1ea1i n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n, tr\u1ed1ng tr\u1ea3i c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 tr\u01b0\u1edbc thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn.<\/p>\n

T\u00f3m l\u1ea1i, b\u00e0i th\u01a1 \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d \u0111\u00e3 kh\u1eafc h\u1ecda ch\u00e2n th\u1ef1c t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan tr\u01b0\u1edbc khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang r\u1ed9ng l\u1edbn.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 7<\/h2>\n

Ai \u0111\u00e3 t\u1eebng \u0111i tr\u00ean con \u0111\u01b0\u1eddng xuy\u00ean Vi\u1ec7t, h\u1eb3n \u0111\u1ec1u bi\u1ebft \u0111\u1ebfn \u0111\u00e8o Ngang. \u0110\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u00e8o kh\u00e1 d\u00e0i v\u00e0 cao, n\u1eb1m v\u1eaft ngang s\u01b0\u1eddn n\u00fai cheo leo, hi\u1ec3m tr\u1edf c\u1ee7a kh\u00fac cu\u1ed1i d\u00e3y Ho\u00e0nh S\u01a1n, tr\u01b0\u1edbc khi \u0111\u00e2m ra bi\u1ec3n. L\u00ean \u0111\u1ebfn \u0111\u1ec9nh \u0111\u00e8o, du kh\u00e1ch s\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c th\u01b0\u1edfng th\u1ee9c c\u1ea3nh \u0111\u1eb9p tuy\u1ec7t v\u1eddi c\u1ee7a thi\u00ean nhi\u00ean h\u00f9ng v\u0129: n\u00fai non \u0111i\u1ec7p tr\u00f9ng, \u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng bao la, tr\u1eddi cao th\u0103m th\u1eb3m. \u0110\u00e8o Ngang l\u00e0 ranh gi\u1edbi t\u1ef1 nhi\u00ean gi\u1eefa H\u00e0 T\u0129nh v\u00e0 Qu\u1ea3ng B\u00ecnh. Thu\u1edf x\u01b0a, bao ng\u01b0\u1eddi v\u00e0o kinh \u0111\u00f4 Hu\u1ebf \u0111\u1ec3 thi c\u1eed hay l\u00e0m vi\u1ec7c cho tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh phong ki\u1ebfn \u0111\u00e3 \u0111i qua \u0111\u00e8o n\u00e0y r\u1ed3i x\u00fac c\u1ea3m tr\u01b0\u1edbc v\u1ebb \u0111\u1eb9p c\u1ee7a n\u00f3 m\u00e0 l\u00e0m th\u01a1 ca ng\u1ee3i. B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan trong d\u1ecbp t\u1eeb Th\u0103ng Long v\u00e0o Hu\u1ebf nh\u1eadm ch\u1ee9c Cung trung gi\u00e1o t\u1eadp \u0111\u00e3 s\u00e1ng t\u00e1c b\u00e0i Qua \u0110\u00e8o Ngang.<\/p>\n

\u0110\u1eb1ng sau b\u1ee9c tranh phong c\u1ea3nh l\u00e0 t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a n\u1eef s\u0129: c\u00f4 \u0111\u01a1n, nh\u1edb nh\u00e0 v\u00e0 ho\u00e0i ni\u1ec7m v\u1ec1 m\u1ed9t th\u1eddi \u0111\u1ea1i huy ho\u00e0ng \u0111\u00e3 qua. C\u00f3 th\u1ec3 coi \u0111\u00e2y l\u00e0 b\u00e0i th\u01a1 hay nh\u1ea5t trong nh\u1eefng b\u00e0i th\u01a1 s\u00e1ng t\u00e1c v\u1ec1 th\u1eafng c\u1ea3nh \u0111\u00e8o Ngang.<\/p>\n

C\u00e2u th\u01a1 \u0111\u1ea7u ti\u00ean (ph\u00e1 \u0111\u1ec1) n\u00f3i \u0111\u1ebfn th\u1eddi \u0111i\u1ec3m t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u1eb7t ch\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2y:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0111\u00e8o Ngang b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0\u201d <\/p>\n

\u0110\u00f3 l\u00e0 l\u00fac m\u1eb7t tr\u1eddi \u0111ang l\u1eb7n. Ph\u00eda t\u00e2y ch\u1ec9 c\u00f2n ch\u00fat n\u1eafng h\u1eaft nh\u1eefng tia s\u00e1ng y\u1ebfu \u1edbt l\u00ean n\u1ec1n tr\u1eddi \u0111ang s\u1eabm d\u1ea7n. Th\u1eddi \u0111i\u1ec3m n\u00e0y r\u1ea5t d\u1ec5 g\u1ee3i bu\u1ed3n, nh\u1ea5t l\u00e0 \u0111\u1ed1i v\u1edbi k\u1ebb l\u1eef th\u1ee9 tha h\u01b0\u01a1ng.<\/p>\n

Tuy v\u1eady, tr\u1eddi v\u1eabn c\u00f2n \u0111\u1ee7 s\u00e1ng \u0111\u1ec3 nh\u00e0 th\u01a1 nh\u1eadn ra thi\u00ean nhi\u00ean \u0111\u1eb9p nh\u01b0 tranh:<\/p>\n

\u201cC\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

C\u1ecf c\u00e2y, hoa l\u00e1 chen nhau m\u1ecdc b\u00ean \u0111\u00e1 n\u00fai. Linh h\u1ed3n c\u1ee7a t\u1ea1o v\u1eadt nh\u01b0 th\u1ea5p tho\u00e1ng sau t\u1eebng ch\u1eef. \u0110i\u1ec7p t\u1eeb chen trong c\u00e1c v\u1ebf \u0111\u1ed1i: c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa g\u1ee3i l\u00ean s\u1ee9c s\u1ed1ng m\u00e3nh li\u1ec7t c\u1ee7a m\u1ed9t v\u00f9ng r\u1eebng n\u00fai hoang s\u01a1. C\u1ea3nh \u0111\u1eb9p nh\u01b0ng nhu\u1ed1m m\u00e0u bu\u1ed3n t\u1ebb, qu\u1ea1nh hiu. Nh\u1eefng b\u00f4ng hoa r\u1eebng kh\u00f4ng \u0111\u1ee7 l\u00e0m s\u00e1ng l\u00ean khung c\u1ea3nh n\u00fai non l\u00fac ng\u00e0y t\u00e0n, \u0111\u00eam xu\u1ed1ng.<\/p>\n

Gi\u1eefa b\u1ed1i c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean bao la \u1ea5y, th\u1ea5p tho\u00e1ng b\u00f3ng d\u00e1ng con ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 h\u01a1i h\u01b0\u1edbng cu\u1ed9c s\u1ed1ng nh\u01b0ng c\u0169ng ch\u1ec9 \u00edt \u1ecfi, m\u1edd nh\u1ea1t, xa v\u1eddi:<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

Nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u00e3 d\u00f9ng ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0111\u1ea3o ng\u1eef \u0111\u1ec3 nh\u1ea5n m\u1ea1nh \u0111\u1eb7c tr\u01b0ng c\u1ee7a c\u1ea3nh v\u1eadt v\u00e0 con ng\u01b0\u1eddi \u1edf \u0111\u00e8o Ngang. D\u00e1ng v\u1ebb lom khom c\u1ee7a m\u1ea5y ch\u00fa ti\u1ec1u h\u00e1i c\u1ee7i s\u01b0\u1eddn non khi\u1ebfn cho con ng\u01b0\u1eddi c\u00e0ng th\u00eam nh\u1ecf b\u00e9 tr\u01b0\u1edbc thi\u00ean nhi\u00ean cao r\u1ed9ng. Ch\u1ee3 v\u1ed1n l\u00e0 n\u01a1i bi\u1ec3u hi\u1ec7n \u0111\u1eddi s\u1ed1ng c\u1ee7a m\u1ed9t c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng l\u00e0ng x\u00e3 n\u00ean th\u01b0\u1eddng t\u1ea5p n\u1eadp \u0111\u00f4ng vui, nh\u01b0ng \u1edf \u0111\u00e2y n\u00f3 ch\u1ec9 l\u00e0 m\u1ea5y t\u00fap l\u1ec1u x\u01a1 x\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng\u2026<\/p>\n

C\u00e1i l\u1ea1nh l\u1ebdo, tr\u1ed1ng tr\u1ea3i bao tr\u00f9m l\u00ean c\u1ea3nh v\u1eadt, gieo m\u1ed9t n\u1ed7i bu\u1ed3n th\u1ea5m th\u00eda trong l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con cu\u1ed1c cu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i gia gia\u201d <\/p>\n

Gi\u1eefa kh\u00f4ng gian t\u0129nh l\u1eb7ng g\u1ea7n nh\u01b0 tuy\u1ec7t \u0111\u1ed1i \u1ea5y, v\u1eb3ng l\u00ean ti\u1ebfng chim cu\u1ed1c kh\u1eafc kho\u1ea3i, ti\u1ebfng chim gia gia n\u00e3o ru\u1ed9t. \u0110\u00f3 l\u00e0 nh\u1eefng \u00e2m thanh c\u00f3 th\u1eadt m\u00e0 c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 ti\u1ebfng v\u1ecdng t\u1eeb t\u00e2m tr\u1ea1ng ch\u1ea5t ch\u1ee9a n\u1ed7i bu\u1ed3n th\u1eddi cu\u1ed9c c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1. B\u00e0 \u0111\u00e3 m\u01b0\u1ee3n b\u00fat ph\u00e1p \u01b0\u1edbc l\u1ec7 v\u00e0 ngh\u1ec7 thu\u1eadt ch\u01a1i ch\u1eef (t\u1eeb \u0111\u1ed3ng \u00e2m kh\u00e1c ngh\u0129a) \u0111\u1ec3 n\u00f3i l\u00ean l\u00f2ng m\u00ecnh tr\u01b0\u1edbc c\u1ea3nh v\u1eadt. Ti\u1ebfng chim k\u00eau kh\u00f4ng l\u00e0m c\u1ea3nh v\u1eadt vui l\u00ean th\u00eam ch\u00fat n\u00e0o m\u00e0 l\u1ea1i l\u00e0m t\u0103ng ph\u1ea7n qu\u1ea1nh qu\u1ebd, c\u00f4 li\u00eau. Ph\u1ea3i ch\u0103ng ti\u1ebfng chim ch\u00ednh l\u00e0 ti\u1ebfng l\u00f2ng c\u1ee7a k\u1ebb \u0111ang mang n\u1eb7ng t\u00e2m tr\u1ea1ng u bu\u1ed3n, ho\u00e0i v\u1ecdng, nh\u1edb n\u01b0\u1edbc, th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0?!<\/p>\n

H\u1ed3n c\u1ea3nh, h\u1ed3n ng\u01b0\u1eddi nh\u01b0 c\u00f3 n\u00e9t t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed3ng, cho d\u00f9 v\u1ec1 h\u00ecnh th\u1ee9c ho\u00e0n to\u00e0n t\u01b0\u01a1ng ph\u1ea3n. C\u00e1i bao la, v\u00f4 t\u1eadn c\u1ee7a non n\u01b0\u1edbc t\u00f4 \u0111\u1eadm c\u00e1i c\u00f4 \u0111\u01a1n, ch\u01a1 v\u01a1 c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i. V\u00ec v\u1eady n\u00ean n\u1ed7i bu\u1ed3n c\u00e0ng l\u1eafng \u0111\u1ecdng:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

Qu\u1ea3 l\u00e0 m\u1ed9t n\u1ed7i bu\u1ed3n kh\u00f3 san s\u1ebb, gi\u00e3i b\u00e0y. N\u00f3 nh\u01b0 k\u1ebft th\u00e0nh h\u00ecnh, th\u00e0nh kh\u1ed1i, th\u00e0nh m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang khi\u1ebfn nh\u00e0 th\u01a1 ph\u1ea3i th\u1ed1t l\u00ean chua x\u00f3t : ta v\u1edbi ta. Ch\u1ec9 c\u00f3 ta hi\u1ec3u t\u00e2m s\u1ef1 c\u1ee7a ta m\u00e0 th\u00f4i! v\u00ec th\u1ebf n\u00ean n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u00e0ng t\u0103ng l\u00ean g\u1ea5p b\u1ed9i.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang tuy ra \u0111\u1eddi c\u00e1ch \u0111\u00e2y g\u1ea7n hai th\u1ebf k\u1ec9 nh\u01b0ng n\u00f3 v\u1eabn gi\u1eef nguy\u00ean gi\u00e1 tr\u1ecb tr\u01b0\u1edbc th\u1eed th\u00e1ch c\u1ee7a th\u1eddi gian. Bao ng\u01b0\u1eddi y\u00eau th\u01a1 thu\u1ed9c l\u00f2ng b\u00e0i th\u01a1 n\u00e0y v\u00e0 kh\u00e2m ph\u1ee5c t\u00e0i n\u0103ng c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3. Th\u1ec3 th\u01a1 \u0110\u01b0\u1eddng lu\u1eadt ki\u1ec3u c\u00e1ch, sang tr\u1ecdng \u0111\u00e3 tr\u1edf n\u00ean g\u1ea7n g\u0169i, d\u1ec5 hi\u1ec3u b\u1edfi ng\u00f4n ng\u1eef gi\u1ea3n d\u1ecb, trong s\u00e1ng v\u00e0 nh\u1eefng h\u00ecnh \u1ea3nh d\u00e2n d\u00e3 quen thu\u1ed9c. \u0110\u1ecdc b\u00e0i th\u01a1, ch\u00fang ta th\u00eam y\u00eau giang s\u01a1n g\u1ea5m v\u00f3c v\u00e0 c\u00e0ng th\u00eam tr\u00e2n tr\u1ecdng nh\u1eefng t\u1ea5m l\u00f2ng \u01b0u \u00e1i non s\u00f4ng \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 8<\/h2>\n

B\u00e0i th\u01a1 \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d, m\u1ed9t trong s\u00e1u b\u00e0i th\u01a1 \u0110\u01b0\u1eddng lu\u1eadt c\u00f2n l\u01b0u l\u1ea1i cho \u0111\u1ebfn ng\u00e0y nay c\u1ee7a n\u1eef thi s\u0129 t\u00e0i danh Nguy\u1ec5n Th\u1ecb H\u0129nh, c\u00f2n \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1eddi bi\u1ebft \u0111\u1ebfn qua t\u00ean g\u1ecdi B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan. V\u1edbi nh\u1eefng v\u1ea7n th\u01a1 tr\u1eef t\u00ecnh, in s\u00e2u v\u00e0o l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc, ng\u01b0\u1eddi nghe n\u1ed5i x\u00fac \u0111\u1ed9ng l\u1eabn th\u00e1n ph\u1ee5c, b\u00e0i th\u01a1 \u0111\u00e3 mi\u00eau t\u1ea3 c\u1ea3nh v\u1eadt con \u0111\u00e8o c\u0169ng nh\u01b0 t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a m\u00ecnh khi \u0111i t\u1eeb Th\u0103ng Long v\u00e0o kinh \u0111\u00f4 Hu\u1ebf nh\u1eadm ch\u1ee9c. Nh\u1eefng v\u1ea7n th\u01a1 \u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c l\u01b0u truy\u1ec1n l\u1ea1i nh\u01b0 sau:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0110\u00e8o Ngang, b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0, \u2026 M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

C\u1ea3nh t\u01b0\u1ee3ng \u0110\u00e8o Ngang hi\u1ec7n l\u00ean qua th\u1eddi gian v\u00e0 kh\u00f4ng gian trong hai c\u00e2u \u201c\u0110\u1ec1\u201d nh\u01b0 sau:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0110\u00e8o Ngang, b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0, C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

Nh\u00e0 th\u01a1 d\u1eebng ch\u00e2n t\u1ea1i \u0110\u00e8o Ngang v\u00e0o l\u00fac x\u1ebf t\u00e0. Vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng h\u00ecnh \u1ea3nh b\u00f3ng chi\u1ec1u v\u00e0o c\u00e2u th\u01a1 c\u00f3 t\u00e1c d\u1ee5ng gi\u00fap ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc, ng\u01b0\u1eddi nghe c\u1ea3m th\u1ea5y b\u1ed3i h\u1ed3i xao xuy\u1ebfn v\u00ec \u0111\u00e2y l\u00e0 l\u00fac m\u1eb7t tr\u1eddi khu\u1ea5t n\u00fai, v\u01b0\u01a1ng l\u1ea1i nh\u1eefng tia n\u1eafng v\u00e0ng ru\u1ed9m r\u1ed3i t\u1eaft h\u1eb3n. Bu\u1ed5i x\u1ebf t\u00e0 l\u00e0 qu\u00e3ng th\u1eddi gian c\u00e1c nh\u00e0 v\u0103n, nh\u00e0 th\u01a1 th\u01b0\u1eddng d\u00f9ng \u0111\u1ec3 di\u1ec5n t\u1ea3 n\u1ed7i bu\u1ed3n, n\u1ed7i tr\u1ed1ng v\u1eafng nh\u01b0 nh\u00e0 th\u01a1 Nguy\u1ec5n Du \u0111\u00e3 vi\u1ebft: \u201cBu\u1ed3n tr\u00f4ng c\u1eeda b\u1ec3 chi\u1ec1u h\u00f4m.\u201d Ho\u1eb7c Tr\u1ea7n Nh\u00e2n T\u00f4ng \u0111\u00e3 ghi l\u1ea1i trong b\u00e0i Thi\u00ean Tr\u01b0\u1eddng v\u00e3n v\u1ecdng: \u201cB\u00f3ng chi\u1ec1u man m\u00e1c c\u00f3 d\u01b0\u1eddng kh\u00f4ng.\u201d Vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng bu\u1ed5i chi\u1ec1u \u0111\u00e3 ph\u1ea3n \u00e1nh \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e2m s\u1ef1 ch\u1ea5t ch\u1ee9a trong l\u00f2ng t\u00e1c gi\u1ea3 v\u1ec1 m\u1ed9t n\u1ed7i bu\u1ed3n h\u1eefu h\u1eefu v\u00f4 v\u00f4. N\u1ed7i bu\u1ed3n c\u00e0ng t\u0103ng l\u00ean khi c\u1ea3nh v\u1eadt \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 \u0111\u00e1, l\u00e1 hoa chen ch\u00fac nhau m\u1ecdc l\u00ean t\u1ea1o th\u00e0nh m\u1ed9t c\u1ea3nh t\u01b0\u1ee3ng hoang d\u00e3, kh\u00f4ng c\u00f3 b\u00e0n tay ch\u0103m s\u00f3c c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi. H\u00ecnh \u1ea3nh n\u00e0y c\u0169ng \u0111\u00e3 in s\u00e2u v\u00e0o t\u00e2m tr\u00ed em c\u1ea3m x\u00fac y\u00eau th\u01b0\u01a1ng qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng v\u00e0 t\u1eeb \u0111\u00f3 th\u1ea5u hi\u1ec3u h\u01a1n n\u1ed7i nh\u1edb nh\u00e0 thi\u1ebft tha c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 khi ph\u1ea3i r\u1eddi qu\u00ean \u0111\u1ebfn m\u1ed9t n\u01a1i xa l\u1ea1.<\/p>\n

Trong b\u00f3ng chi\u1ec1u, c\u1ea3nh v\u1eadt t\u1ea1i con \u0111\u00e8o d\u1ea7n d\u1ea7n m\u1edf ra:<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai, ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa, L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng, ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

D\u01b0\u1edbi ng\u00f2i b\u00fat c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1, c\u1ea3nh v\u1eadt con \u0111\u00e8o hi\u1ec7n l\u00ean th\u1eadt c\u1ee5 th\u1ec3, sinh \u0111\u1ed9ng! C\u1ee5 th\u1ec3 \u1edf chi ti\u1ebft v\u00e0i ch\u00fa ti\u1ec1u phu lom khom \u0111\u1ed1n c\u1ee7i d\u01b0\u1edbi n\u00fai, c\u00f2n b\u00ean kia s\u00f4ng l\u00e1c \u0111\u00e1c, th\u01b0a th\u1edbt m\u1ed9t v\u00e0i c\u0103n nh\u00e0 \u0111\u01a1n s\u01a1. B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan \u0111\u00e3 th\u00e0nh c\u00f4ng trong vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng bi\u1ec7n ph\u00e1p \u0111\u1ea3o ng\u1eef. T\u1eeb \u201clom khom\u201d \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u01b0a l\u00ean tr\u01b0\u1edbc nh\u1eb1m di\u1ec5n t\u1ea3 c\u1ea3nh \u0110\u00e8o Ngang tuy c\u00f3 s\u1ef1 s\u1ed1ng c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi nh\u01b0ng ng\u01b0\u1eddi th\u00ec l\u1ea1i v\u1eeba kh\u00f4ng th\u1ea5y m\u1eb7t v\u1eeba kh\u00f4ng g\u1eb7p \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ec3 tr\u00f2 chuy\u1ec7n. C\u00f2n nh\u00e0 d\u00e2n th\u00ec \u1edf b\u00ean kia s\u00f4ng, \u0111\u1ed3ng th\u1eddi l\u1ea1i th\u01b0a th\u1edbt v\u00e0i c\u0103n n\u00ean c\u00f3 c\u0169ng nh\u01b0 kh\u00f4ng. Ch\u00ednh \u0111i\u1ec1u n\u00e0y c\u00e0ng l\u00e0m t\u0103ng th\u00eam n\u1ed7i bu\u1ed3n cho nh\u00e0 th\u01a1.<\/p>\n

T\u00e2m s\u1ef1 c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 c\u00e0ng l\u00fac c\u00e0ng r\u00f5 n\u00e9t qua hai c\u00e2u \u201clu\u1eadn\u201d:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c, Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i gia gia\u201d <\/p>\n

B\u1ee9c tranh phong c\u1ea3nh \u1edf \u0110\u00e8o Ngang ch\u1eb3ng nh\u1eefng c\u00f3 m\u00e0u s\u1eafc c\u1ee7a c\u1ea3nh v\u1eadt m\u00e0 c\u00f2n tr\u1edf n\u00ean da di\u1ebft v\u1edbi \u00e2m thanh c\u1ee7a c\u00e1c lo\u00e0i chim nh\u01b0 con chim qu\u1ed1c, con chim \u0111a \u0111a… Ti\u1ebfng chim qu\u1ed1c nh\u01b0 nh\u1eafc nh\u1edf m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi v\u1ec1 \u0111i\u1ec3n t\u00edch vua Th\u1ee5c \u0110\u1ebf h\u00f3a th\u00e0nh con chim qu\u1ed1c \u0111\u1ec3 lu\u00f4n nh\u1edb \u0111\u1ebfn n\u1ed7i \u0111au m\u1ea5t n\u01b0\u1edbc c\u1ee7a m\u00ecnh. Em th\u1eadt kh\u00e2m ph\u1ee5c ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0111\u1ed1i \u00fd, \u0111\u1ed1i l\u1eddi trong hai c\u00e2u th\u01a1 n\u00e0y v\u00ec khi gh\u00e9p l\u1ea1i v\u1edbi nhau, ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc nh\u1eadn ra ngay \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e2m s\u1ef1 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 \u201cNh\u1edb th\u01b0\u01a1ng n\u01b0\u1edbc nh\u00e0, qu\u1ed1c gia qu\u1ed1c gia\u201d.<\/p>\n

T\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 khi d\u1eebng ch\u00e2n t\u1ea1i \u0110\u00e8o Ngang \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00fac k\u1ebft trong hai c\u00e2u th\u01a1 cu\u1ed1i:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i, tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc, M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

\u0110\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc c\u1ea3nh tr\u1eddi cao v\u1eddi v\u1ee3i, n\u00fai non tr\u00f9ng \u0111i\u1ec7p, s\u00f4ng n\u01b0\u1edbc m\u00eanh m\u00f4ng, b\u1ea5t c\u1ee9 ai c\u0169ng c\u1ea3m th\u1ea5y nh\u1ecf b\u00e9, mong manh… Nh\u00e0 th\u01a1 nh\u01b0 thu m\u00ecnh l\u1ea1i, ch\u00f4n gi\u1ea5u s\u1ef1 tr\u1ed1ng v\u1eafng trong t\u1eadn c\u00f5i l\u00f2ng. \u201cTa v\u1edbi ta\u201d th\u1ec3 hi\u1ec7n r\u00f5 c\u1ea3m x\u00fac kh\u1eafc kho\u1ea3i c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1: tuy m\u1ed9t m\u00e0 hai, tuy m\u1eaft ng\u1eafm nh\u00ecn c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean \u1edf con \u0111\u00e8o nh\u01b0ng l\u00f2ng l\u1ea1i n\u1eb7ng tr\u0129u nh\u1edb v\u1ec1 qu\u00ea nh\u00e0 kh\u00f4ng bi\u1ebft bao gi\u1edd tr\u1edf l\u1ea1i. T\u00e2m tr\u1ea1ng u bu\u1ed3n n\u00e0y kh\u00e1c h\u1eb3n v\u1edbi ni\u1ec1m vui c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 Nguy\u1ec5n Khuy\u00ean khi s\u1eed d\u1ee5ng c\u1ee5m t\u1eeb \u201cTa v\u1edbi ta\u201d trong b\u00e0i th\u01a1 \u201cB\u1ea1n \u0111\u1ebfn ch\u01a1i nh\u00e0\u201d v\u00ec tuy hai ng\u01b0\u1eddi nh\u01b0ng c\u00f9ng m\u1ed9t t\u1ea5m l\u00f2ng, m\u1ed9t t\u00ecnh b\u1ea1n ch\u00e2n th\u1eadt. C\u00e2u k\u1ebft c\u1ee7a b\u00e0i th\u01a1 nh\u01b0 m\u1ed9t s\u1ee3i d\u00e2y li\u1ec1n m\u1ea1ch, n\u1ed1i xuy\u00ean su\u1ed1t c\u1ea3 b\u00e0i th\u01a1 t\u1ea1o cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc m\u1ed9t c\u1ea3m x\u00fac day d\u1ee9t, kh\u00f3 qu\u00ean.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang \u0111\u00e3 th\u00e0nh c\u00f4ng khi chuy\u1ec3n t\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e2m s\u1ef1 u bu\u1ed3n c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan, \u0111\u1ed3ng th\u1eddi l\u1ed3ng gh\u00e9p v\u00e0o \u0111\u00f3 l\u00e0 c\u1ea3nh t\u01b0\u1ee3ng thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ea5t th\u1ef1c, r\u1ea5t sinh \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a m\u1ed9t con \u0111\u00e8o n\u1ed5i ti\u1ebfng trong th\u01a1 ca v\u00e0 trong l\u1ecbch s\u1eed n\u01b0\u1edbc ta. B\u00e0i th\u01a1 kh\u00f4ng ch\u1ec9 th\u00e0nh c\u00f4ng v\u1ec1 m\u1eb7t \u00fd ngh\u0129a m\u00e0 c\u00f2n r\u1ea5t ch\u1ec9nh chu trong vi\u1ec7c d\u00f9ng t\u1eeb, t\u1ea1o c\u00e2u th\u1eadt \u0111\u1eb7c s\u1eafc g\u00e2y th\u00edch th\u00fa cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc, ng\u01b0\u1eddi nghe.<\/p>\n

C\u00e0ng th\u1ea5m th\u00eca nh\u1eefng v\u1ea7n th\u01a1 mang n\u1eb7ng t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan, em c\u00e0ng c\u1ea3m m\u1ebfn t\u1ea5m l\u00f2ng nh\u1edb n\u01b0\u1edbc th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 c\u1ee7a b\u00e0 h\u01a1n. T\u1eeb \u0111\u00f3 em th\u1ea5y m\u00ecnh ph\u1ea3i h\u1ecdc gi\u1ecfi m\u00f4n V\u0103n \u0111\u1ec3 c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ec3 l\u1ea1i cho \u0111\u1eddi nh\u1eefng v\u1ea7n th\u01a1 tuy\u1ec7t di\u1ec7u nh\u01b0 n\u1eef v\u0103n s\u0129 t\u00e0i danh.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 9<\/h2>\n

B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan t\u00ean th\u1eadt l\u00e0 Nguy\u1ec5n Th\u1ecb Hinh qu\u00ea \u1edf l\u00e0ng Nghi T\u00e0m nay thu\u1ed9c T\u00e2y H\u1ed3 H\u00e0 N\u1ed9i. B\u00e0 l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng n\u1eef s\u0129 t\u00e0i danh hi\u1ebfm c\u00f3 trong th\u1eddi \u0111\u1ea1i x\u01b0a. Hi\u1ec7n c\u00f2n \u0111\u1ec3 l\u1ea1i s\u00e1u b\u00e0i th\u01a1 \u0111\u01b0\u1eddng lu\u1eadt trong \u0111\u00f3 c\u00f3 b\u00e0i \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d. B\u00e0i th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e1c gi\u1ea3 vi\u1ebft theo th\u1ec3 th\u1ea5t c\u00fa \u0110\u01b0\u1eddng lu\u1eadt.<\/p>\n

B\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang l\u00e0 t\u00e1c ph\u1ea9m n\u1ed5i ti\u1ebfng nh\u1ea5t c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan,b\u00e0i th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c ra \u0111\u1eddi khi b\u00e0 \u0111i tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng v\u00e0o Ph\u00fa Xu\u00e2n \u0111i Qua \u0110\u00e8o Ngang m\u1ed9t \u0111\u1ecba danh n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc ta v\u1edbi phong c\u1ea3nh h\u1eefu t\u00ecnh.V\u1edbi gi\u1ecdng th\u01a1 man m\u00e1c \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 m\u1ed9t b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean \u0111\u1ea7y m\u00e0u s\u1eafc m\u00e0 n\u00f3 c\u00f2n b\u1ed9c l\u1ed9 t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3.<\/p>\n

M\u1edf \u0111\u1ea7u b\u00e0i th\u01a1 l\u00e0 hai c\u00e2u \u0111\u1ec1:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn \u0111\u00e8o ngang b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

Ch\u1ec9 v\u1edbi nh\u1eefng c\u00e2u th\u01a1 \u0111\u1ea7u ti\u00ean m\u00e0 t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 th\u1ec3 hi\u1ec7n \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1ec1 ho\u00e0n c\u1ea3nh, kh\u00f4ng gian, th\u1eddi gian khi vi\u1ebft b\u00e0i th\u01a1. H\u00ecnh \u1ea3nh \u201cb\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0\u201d l\u1ea5y t\u1eeb th\u00e0nh ng\u1eef \u201cchi\u1ec1u t\u00e0 b\u00f3ng x\u1ebf\u201d g\u1ee3i cho ta m\u1ed9t n\u00e9t bu\u1ed3n n\u00e0o \u0111\u00f3 man m\u00e1c, m\u00eanh mang c\u00f3 ch\u00fat nu\u1ed1i ti\u1ebfc v\u1ec1 m\u1ed9t ng\u00e0y \u0111ang s\u1eafp qua. Trong bu\u1ed5i \u0111\u1eb9p h\u1ed3n nhi\u00ean th\u01a1 m\u1ed9ng \u1ea5y c\u00f3 h\u00ecnh \u1ea3nh \u201cc\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d cho ta th\u1ea5y n\u00e9t s\u1ed1ng \u0111\u1ed9ng trong b\u1ee9c tranh khung c\u1ea3nh n\u00e0y, c\u1ecf c\u00e2y c\u00f9ng v\u1edbi \u0111\u00e1 n\u00fai, l\u00e1 v\u00e0 hoa v\u01b0\u01a1n nhau \u0111ua s\u1ee9c s\u1ed1ng. Nh\u1eefng h\u00ecnh \u1ea3nh nh\u1ecf b\u00e9 nh\u01b0ng s\u1ee9c s\u1ed1ng th\u1eadt m\u00e3nh li\u1ec7t. Trong \u00e1nh t\u00e0 chi\u1ec1u b\u1eaft g\u1eb7p \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng h\u00ecnh \u1ea3nh n\u00e0y l\u00e0m ta th\u1eadt nhi\u1ec1u suy ngh\u0129.<\/p>\n

Ti\u1ebfp \u0111\u1ebfn l\u00e0 hai c\u00e2u th\u1ef1c:<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

\u0110\u00e2y l\u00e0 khi t\u00e1c gi\u1ea3 nh\u00ecn to\u00e0n b\u1ed9 c\u1ea3nh v\u1eadt t\u1eeb tr\u00ean cao xu\u1ed1ng, ph\u00f3ng m\u1eaft nh\u00ecn v\u1ec1 xung quanh, xa h\u01a1n l\u00e0 nh\u1eefng \u0111\u00e1 n\u00fai c\u00e2y c\u1ed5 \u0111\u1ec3 t\u00ecm \u0111\u1ebfn b\u00f3ng d\u00e1ng con ng\u01b0\u1eddi. H\u00ecnh \u1ea3nh b\u00f3ng d\u00e1ng con ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 hi\u1ec7n ra nh\u01b0ng ch\u1ec9 c\u1ea7n b\u1ee9c tranh th\u00eam hiu h\u1eaft, t\u00e1c gi\u1ea3 s\u1eed d\u1ee5ng bi\u1ec7n ph\u00e1p \u0111\u1ea3o ng\u1eef k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi nh\u1eefng t\u1eeb l\u00e1y \u0111\u1ec3 di\u1ec5n t\u1ea3 n\u00f3. Con ng\u01b0\u1eddi \u1edf \u0111\u00e2y ch\u1ec9 c\u00f3 \u201cti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa\u201d k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi t\u1eeb l\u00e1y \u201clom khom\u201d d\u01b0\u1edbi n\u00fai. C\u1ea3nh v\u1eadt th\u00ec l\u00e1c \u0111\u00e1c th\u01b0a th\u1edbt \u201cch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d t\u1ea5t c\u1ea3 qu\u00e1 nh\u1ecf b\u00e9 so v\u1edbi c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean h\u00f9ng v\u0129 \u1edf n\u01a1i \u0111\u00e2y. D\u01b0\u1eddng nh\u01b0 kh\u00f4ng kh\u00ed v\u1eafng v\u1ebb,hiu qu\u1ea1nh bao tr\u00f9m l\u00ean to\u00e0n c\u1ea3nh v\u1eadt.<\/p>\n

Hai c\u00e2u lu\u1eadn l\u00e0 n\u1ed7i bu\u1ed3n \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u1eafc h\u1ecda r\u00f5 n\u00e9t qua nh\u1eefng \u00e2m thanh th\u00ea l\u01b0\u01a1ng:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng c\u00e1i gia gia\u201d <\/p>\n

Ti\u1ebfng k\u00eau thi\u1ebft tha \u1edf \u0111\u00e2y hay c\u00f3 th\u1ec3 n\u00f3i ch\u00ednh l\u00e0 ti\u1ebfng l\u00f2ng c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3. \u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc \u0111au l\u00f2ng con qu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d l\u00e0 c\u00e2u th\u01a1 t\u1eeb \u0111i\u1ec3n t\u00edch x\u01b0a v\u1ec1 vua th\u1ee5c m\u1ea5t n\u01b0\u1edbc h\u00f3a th\u00e0nh con cu\u1ed1c ch\u1ec9 bi\u1ebft k\u00eau \u201ccu\u1ed1c cu\u1ed1c\u201d. Ti\u1ebfng cu\u1ed1c k\u00eau kh\u1eafc kho\u1ea3i l\u1ea1i l\u00e0m cho bu\u1ed5i chi\u1ec1u th\u00eam t\u0129nh l\u1eb7ng c\u00f2n ti\u1ebfng \u201cgia gia\u201d l\u00e0 ti\u1ebfng k\u00eau tha thi\u1ebft g\u1ee3i n\u1ed7i th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 \u1edf \u0111\u00e2y ti\u1ebfng l\u00f2ng c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed9c l\u1ed9 r\u00f5 n\u00e9t. Ngh\u1ec7 thu\u1eadt ch\u01a1i ch\u1eef k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi nh\u00e2n h\u00f3a c\u00f9ng chuy\u1ec3n \u0111\u1ed5i c\u1ea3m gi\u00e1c \u1ea5y \u0111\u00e3 cho ta th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ea5m l\u00f2ng y\u00eau n\u01b0\u1edbc th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan.<\/p>\n

Ti\u1ebfp theo l\u00e0 hai c\u00e2u k\u1ebft:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i: tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

\u0110\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc c\u1ea3nh v\u1eadt h\u00f9ng v\u0129 khi\u1ebfn t\u00e1c gi\u1ea3 d\u1eebng ch\u00e2n kh\u00f4ng mu\u1ed1n r\u1eddi. C\u00e1i bao la c\u1ee7a \u0111\u1ea5t tr\u1eddi,n\u00fai non s\u00f4ng n\u01b0\u1edbc nh\u01b0 mu\u1ed1n n\u00edu ch\u00e2n ng\u01b0\u1eddi thi s\u0129 nh\u01b0ng \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc s\u1ef1 bao la h\u00f9ng v\u0129 \u1ea5y t\u00e1c gi\u1ea3 l\u1ea1i c\u1ea3m th\u1ea5y s\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n trong l\u00f2ng m\u00ecnh l\u1ea1i d\u00e2ng l\u00ean \u201cm\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang ta v\u1edbi ta\u201d. Khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean c\u00e0ng r\u1ed9ng l\u1edbn th\u00ec n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u1eef kh\u00e1ch l\u1ea1i th\u00eam \u0111ong \u0111\u1ea7y. M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, m\u1ed9t n\u1ed7i l\u00f2ng s\u1ea7u k\u00edn c\u00f9ng v\u1edbi nh\u1eefng t\u00e2m s\u1ef1 b\u1ed9n b\u1ec1 \u0111ang \u0111au \u0111\u00e1u trong l\u00f2ng m\u00e0 kh\u00f4ng bi\u1ebft nh\u1eafn nh\u1ee7 v\u1edbi ai, \u00e2m h\u01b0\u1edfng nh\u1ecbp \u0111i\u1ec7u c\u1ee7a c\u00e2u th\u01a1 nh\u01b0 m\u1ed9t ti\u1ebfng th\u1edf d\u00e0i nu\u1ed1i ti\u1ebfc c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3.<\/p>\n

V\u1edbi phong c\u00e1ch trang nh\u00e3 b\u00e0i th\u01a1 \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d cho th\u1ea5y c\u1ea3nh t\u01b0\u1ee3ng \u0111\u00e8o ngang tho\u00e1ng \u0111\u00e3ng m\u00e0 heo h\u00fat, th\u1ea5p tho\u00e1ng c\u00f3 s\u1ef1 s\u1ed1ng con ng\u01b0\u1eddi nh\u01b0ng c\u00f2n hoang s\u01a1, \u0111\u1ed3ng th\u1eddi th\u1ec3 hi\u1ec7n n\u1ed7i nh\u1edb n\u01b0\u1edbc th\u01b0\u01a1ng d\u00e2n n\u1ed7i bu\u1ed3n th\u1ea7m l\u1eb7ng c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3. B\u00e0i th\u01a1 c\u0169ng l\u00e0 l\u1eddi nh\u1eafn g\u1eedi t\u00e2m s\u1ef1 n\u1ed7i l\u00f2ng c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc, b\u00e0i th\u01a1 kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 m\u1ed9t b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean h\u00f9ng v\u0129 \u0111\u01b0\u1ee3m n\u00e9t bu\u1ed3n m\u00e0 c\u00f2n l\u00e0 nh\u1eefng ti\u1ebfc nu\u1ed1i, m\u1ed9t t\u1ea5m l\u00f2ng y\u00eau n\u01b0\u1edbc th\u01b0\u01a1ng d\u00e2n.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 10<\/h2>\n

B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan l\u00e0 B\u00e0 l\u00e0 m\u1ed9t n\u1eef s\u0129 t\u00e0i danh hi\u1ebfm c\u00f3 trong l\u1ecbch s\u1eed phong ki\u1ebfn Vi\u1ec7t Nam. T\u00e1c ph\u1ea9m ti\u00eau bi\u1ec3u c\u1ee7a b\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 k\u1ec3 \u0111\u1ebfn b\u00e0i th\u01a1 \u201cQua \u0111\u00e8o Ngang\u201d. B\u00e0i th\u01a1 \u0111\u00e3 \u0111em \u0111\u1ebfn cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc nhi\u1ec1u c\u1ea3m nh\u1eadn s\u00e2u s\u1eafc.<\/p>\n

M\u1edf \u0111\u1ea7u b\u00e0i th\u01a1, t\u00e1c gi\u1ea3 gi\u00fap ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0110\u00e8o Ngang trong m\u1ed9t bu\u1ed5i chi\u1ec1u t\u00e0:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0110\u00e8o Ngang, b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0, C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d <\/p>\n

C\u1ee5m t\u1eeb \u201cb\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0\u201d cho th\u1ea5y \u0111\u00e2y l\u00e0 th\u1eddi \u0111i\u1ec3m k\u1ebft th\u00fac c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u00e0y, khi con ng\u01b0\u1eddi th\u01b0\u1eddng tr\u1edf v\u1ec1 nh\u00e0 sau m\u1ed9t ng\u00e0y lao \u0111\u1ed9ng v\u1ea5t v\u1ea3. V\u1eady m\u00e0 nh\u00e0 th\u01a1 l\u1ea1i m\u1ed9t m\u00ecnh t\u1ea1i n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang c\u00e0ng khi\u1ebfn cho n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n tr\u1edf n\u00ean t\u1ed9t c\u00f9ng. C\u00f2n khung c\u1ea3nh \u0111\u00e8o Ngang hi\u1ec7n l\u00ean qua c\u00e2u th\u01a1 \u201cC\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh \u01b0\u1edbc l\u1ec7 mang t\u00ednh bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng. Vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng \u0111i\u1ec7p t\u1eeb \u201cchen\u201d k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi h\u00ecnh \u1ea3nh \u201c\u0111\u00e1, l\u00e1, hoa\u201d th\u1eadt tinh t\u1ebf. T\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 g\u1ee3i ra m\u1ed9t thi\u00ean nhi\u00ean tuy hoang s\u01a1 nh\u01b0ng l\u1ea1i tr\u00e0n \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng. Khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean \u0110\u00e8o Ngang \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 th\u01a1 kh\u1eafc h\u1ecda ch\u1ec9 b\u1eb1ng v\u00e0i n\u00e9t nh\u01b0ng l\u1ea1i hi\u1ec7n ra \u0111\u1ea7y ch\u00e2n th\u1ef1c v\u00e0 sinh \u0111\u1ed9ng.<\/p>\n

Trong b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean hoang s\u01a1 v\u00e0 r\u1ed9ng l\u1edbn con ng\u01b0\u1eddi xu\u1ea5t hi\u1ec7n. Ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0111\u1ea3o ng\u1eef \u201clom khom – ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa\u201d cho th\u1ea5y h\u00ecnh \u1ea3nh v\u00e0i ch\u00fa ti\u1ec1u v\u1edbi d\u00e1ng \u0111\u1ee9ng lom khom d\u01b0\u1edbi ch\u00e2n n\u00fai. V\u00e0 \u201cl\u00e1c \u0111\u00e1c – ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d g\u1ee3i ra h\u00ecnh \u1ea3nh v\u00e0i c\u0103n nh\u00e0 nh\u1ecf b\u00e9 th\u01b0a th\u1edbt, l\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng. \u1ede \u0111\u00e2y, nh\u00e0 th\u01a1 mu\u1ed1n nh\u1ea5n m\u1ea1nh v\u00e0o s\u1ef1 nh\u1ecf b\u00e9 c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1edbc thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn. Con ng\u01b0\u1eddi ch\u1ec9 n\u1eb1m l\u00e0 m\u1ed9t ch\u1ea5m bu\u1ed3n l\u1eb7ng l\u1ebd gi\u1eefa m\u1ed9t thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn. C\u1ea3nh v\u1eadt v\u00e0 con ng\u01b0\u1eddi d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 c\u00f3 s\u1ef1 xa c\u00e1ch khi\u1ebfn cho kh\u00f4ng kh\u00ed c\u00e0ng th\u00eam hoang vu, c\u00f4 qu\u1ea1nh.<\/p>\n

Ti\u1ebfp \u0111\u1ebfn l\u00e0 t\u00e2m tr\u1ea1ng nh\u1edb nh\u00e0 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 khi \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc \u0110\u00e8o Ngang \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed9c l\u1ed9:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc, \u0111au l\u00f2ng, con qu\u1ed1c qu\u1ed1c Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng, c\u00e1i gia gia\u201d <\/p>\n

H\u00ecnh \u1ea3nh \u201ccon qu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d v\u00e0 \u201cc\u00e1i gia gia\u201d kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh th\u1ef1c v\u1ec1 hai lo\u1ea1i chim (chim \u0111\u1ed7 quy\u00ean, chim \u0111a \u0111a). Vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng th\u1ee7 ph\u00e1p l\u1ea5y \u0111\u1ed9ng t\u1ea3 t\u0129nh: ti\u1ebfng k\u00eau \u201cqu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d, \u201c\u0111a \u0111a\u201d \u0111\u1ec3 qua \u0111\u00f3 b\u1ed9c l\u1ed9 n\u1ed7i l\u00f2ng nh\u1edb th\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a m\u00ecnh v\u1edbi \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc, qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng. \u0110\u1ecdc \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2y, ch\u00fang ta d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 c\u00f3 th\u1ec3 l\u1eafng nghe \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfng k\u00eau kh\u1eafc kho\u1ea3i, da di\u1ebft \u0111ang vang l\u00ean trong v\u00f4 v\u1ecdng.<\/p>\n

Cu\u1ed1i c\u00f9ng l\u00e0 n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1. C\u00e2u th\u01a1 \u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i, tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc\u201d kh\u1eafc h\u1ecda h\u00ecnh \u1ea3nh nh\u00e0 th\u01a1 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ee9ng t\u1ea1i n\u01a1i \u0110\u00e8o Ngang, \u0111\u01b0a m\u1eaft nh\u00ecn ra xa c\u0169ng ch\u1ec9 th\u1ea5y thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc (c\u00f3 b\u1ea7u tr\u1eddi, c\u00f3 n\u00fai non, d\u00f2ng s\u00f4ng). S\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1: \u201cm\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang\u201d – t\u00ecnh c\u1ea3m ri\u00eang t\u01b0 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 kh\u00f4ng c\u00f3 ai \u0111\u1ec3 chia s\u1ebb:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, ta v\u1edbi ta” <\/p>\n

Ta t\u1eebng b\u1eaft g\u1eb7p trong th\u01a1 Nguy\u1ec5n Khuy\u1ebfn:<\/p>\n

\u201c\u0110\u1ea7u tr\u00f2 ti\u1ebfp kh\u00e1ch tr\u1ea7u kh\u00f4ng c\u00f3 B\u00e1c \u0111\u1ebfn ch\u01a1i \u0111\u00e2y ta v\u1edbi ta\u201d <\/p>\n

Trong \u201cB\u1ea1n \u0111\u1ebfn ch\u01a1i nh\u00e0, t\u1eeb \u201cta\u201d \u0111\u1ea7u ti\u00ean ch\u1ec9 ch\u00ednh nh\u00e0 th\u01a1 – ch\u1ee7 nh\u00e0, c\u00f2n t\u1eeb \u201cta\u201d th\u1ee9 hai ch\u1ec9 ng\u01b0\u1eddi b\u1ea1n – kh\u00e1ch \u0111\u1ebfn ch\u01a1i. T\u1eeb \u201cv\u1edbi\u201d th\u1ec3 hi\u1ec7n m\u1ed1i quan h\u1ec7 song h\u00e0nh, g\u1eafn b\u00f3 d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 kh\u00f4ng c\u00f2n kho\u1ea3ng c\u00e1ch. Qua \u0111\u00f3 th\u1ec3 hi\u1ec7n t\u00ecnh b\u1ea1n g\u1eafn b\u00f3 tri \u00e2m tri k\u1ef7 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1. C\u00f2n trong th\u01a1 B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan, c\u1ee5m t\u1eeb \u201cta v\u1edbi ta\u201d \u1edf \u0111\u00e2y \u0111\u1ec1u ch\u1ec9 nh\u00e0 th\u01a1, l\u00fac n\u00e0y b\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ed1i di\u1ec7n v\u1edbi ch\u00ednh m\u00ecnh, c\u00f4 \u0111\u01a1n v\u00e0 l\u1ebb loi. S\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n \u1ea5y d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 ch\u1eb3ng th\u1ec3 c\u00f3 ai c\u00f9ng chia s\u1ebb.<\/p>\n

Nh\u01b0 v\u1eady, \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan \u0111\u00e3 gi\u00fap ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc kh\u00f4ng ch\u1ec9 th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1ebb \u0111\u1eb9p thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0110\u00e8o Ngang, m\u00e0 c\u00f2n c\u1ea3m \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ea5m l\u00f2ng y\u00eau qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng, \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc s\u00e2u s\u1eafc.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 11<\/h2>\n

B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan l\u00e0 m\u1ed9t trong s\u1ed1 \u00edt nh\u1eefng thi s\u0129 trong n\u1ec1n v\u0103n h\u1ecdc Vi\u1ec7t Nam trung \u0111\u1ea1i. M\u1ed9t trong nh\u1eefng t\u00e1c ph\u1ea9m ti\u00eau bi\u1ec3u nh\u1ea5t c\u1ee7a b\u00e0 l\u00e0 Qua \u0110\u00e8o Ngang. B\u00e0i th\u01a1 \u0111\u00e3 g\u1ee3i cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc nhi\u1ec1u c\u1ea3m x\u00fac s\u00e2u s\u1eafc.<\/p>\n

\u0110\u1ea7u ti\u00ean, nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u00e3 kh\u1eafc h\u1ecda v\u1ebb \u0111\u1eb9p thi\u00ean nhi\u00ean tr\u00e0n \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0110\u00e8o Ngang, b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0, C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa.\u201d <\/p>\n

Th\u1eddi gian \u201cb\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0 l\u00e0 th\u1eddi \u0111i\u1ec3m k\u1ebft th\u00fac c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u00e0y, khi v\u1ea1n v\u1eadt th\u01b0\u1eddng tr\u1edf ngh\u1ec9 ng\u01a1i sau m\u1ed9t ng\u00e0y lao \u0111\u1ed9ng v\u1ea5t v\u1ea3. C\u00f2n v\u1ebb \u0111\u1eb9p thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang hi\u1ec7n l\u00ean qua c\u00e2u th\u01a1 \u201cC\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d. T\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 s\u1eed d\u1ee5ng bi\u1ec7n ph\u00e1p tu t\u1eeb \u0111i\u1ec7p ng\u1eef – t\u1eeb \u201cchen\u201d c\u00f9ng v\u1edbi \u0111\u00f3 l\u00e0 nh\u1eefng h\u00ecnh \u1ea3nh \u201c\u0111\u00e1, l\u00e1, hoa\u201d th\u1eadt tinh t\u1ebf. M\u1ed9t thi\u00ean nhi\u00ean tr\u00e0n \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng hi\u1ec7n ra tr\u01b0\u1edbc m\u1eaft ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc.<\/p>\n

Trong c\u00e1i n\u1ec1n thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn \u0111\u1eb9p \u0111\u1ebd \u0111\u00f3, con ng\u01b0\u1eddi c\u0169ng xu\u1ea5t hi\u1ec7n:<\/p>\n

\u201cLom khom d\u01b0\u1edbi n\u00fai ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa L\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d <\/p>\n

V\u1edbi c\u1ee5m t\u1eeb \u201clom khom – ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa\u201d g\u1ee3i ra h\u00ecnh \u1ea3nh d\u00e1ng \u0111\u1ee9ng lom khom d\u01b0\u1edbi ch\u00e2n n\u00fai. C\u00f2n c\u1ee5m t\u1eeb \u201cl\u00e1c \u0111\u00e1c – ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d g\u1ee3i ra h\u00ecnh \u1ea3nh v\u00e0i c\u0103n nh\u00e0 nh\u1ecf b\u00e9 th\u01b0a th\u1edbt, l\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng. Nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u00e3 th\u1eadt kh\u00e9o l\u00e9o s\u1eed d\u1ee5ng bi\u1ec7n ph\u00e1p \u0111\u1ea3o ng\u1eef \u0111\u1ec3 nh\u1ea5n m\u1ea1nh v\u00e0o s\u1ef1 nh\u1ecf b\u00e9 c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi. Gi\u1eefa v\u0169 tr\u1ee5 bao la, con ng\u01b0\u1eddi ch\u1ec9 n\u1eb1m l\u00e0 m\u1ed9t ch\u1ea5m bu\u1ed3n l\u1eb7ng l\u1ebd, nh\u1ecf b\u00e9 m\u00e0 th\u00f4i. B\u1ed1n c\u00e2u th\u01a1 \u0111\u1ea7u,<\/p>\n

T\u1eeb \u0111\u00f3, nh\u00e0 th\u01a1 b\u1ed9c l\u1ed9 n\u1ed7i l\u00f2ng c\u1ee7a m\u1ed9t con ng\u01b0\u1eddi y\u00eau qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng, \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc, \u0111au l\u00f2ng, con qu\u1ed1c qu\u1ed1c, Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng, c\u00e1i gia gia.\u201d <\/p>\n

\u1ede \u0111\u00e2y \u201ccon qu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d v\u00e0 \u201cc\u00e1i gia gia\u201d kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh th\u1ef1c v\u1ec1 hai lo\u1ea1i chim (chim \u0111\u1ed7 quy\u00ean, chim \u0111a \u0111a). Vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng th\u1ee7 ph\u00e1p l\u1ea5y \u0111\u1ed9ng t\u1ea3 t\u0129nh: ti\u1ebfng k\u00eau \u201cqu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d, \u201c\u0111a \u0111a\u201d \u0111\u1ec3 qua \u0111\u00f3 b\u1ed9c l\u1ed9 n\u1ed7i l\u00f2ng nh\u1edb th\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a m\u00ecnh v\u1edbi \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc, qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng. Ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 c\u00f3 th\u1ec3 c\u1ea3m nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfng k\u00eau \u0111\u1ebfn x\u00e9 l\u00f2ng.<\/p>\n

C\u00e2u th\u01a1 \u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i, tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc\u201d kh\u1eafc h\u1ecda h\u00ecnh \u1ea3nh nh\u00e0 th\u01a1 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ee9ng t\u1ea1i n\u01a1i \u0110\u00e8o Ngang, \u0111\u01b0a m\u1eaft nh\u00ecn ra xa c\u0169ng ch\u1ec9 th\u1ea5y thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc (c\u00f3 b\u1ea7u tr\u1eddi, c\u00f3 n\u00fai non, d\u00f2ng s\u00f4ng). S\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1: \u201cm\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang\u201d – t\u00ecnh c\u1ea3m ri\u00eang t\u01b0 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 kh\u00f4ng c\u00f3 ai \u0111\u1ec3 chia s\u1ebb:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, ta v\u1edbi ta.” <\/p>\n

C\u00e1ch s\u1eed d\u1ee5ng \u201cta v\u1edbi ta\u201d t\u1eebng \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng trong th\u01a1 Nguy\u1ec5n Khuy\u1ebfn \u1edf b\u00e0i \u201cB\u1ea1n \u0111\u1ebfn ch\u01a1i nh\u00e0\u201d:<\/p>\n

\u201c\u0110\u1ea7u tr\u00f2 ti\u1ebfp kh\u00e1ch, tr\u1ea7u kh\u00f4ng c\u00f3 B\u00e1c \u0111\u1ebfn ch\u01a1i \u0111\u00e2y ta v\u1edbi ta.”<\/p>\n

Nh\u01b0ng r\u00f5 r\u00e0ng, ch\u00fang ta c\u00f3 th\u1ec3 th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t trong c\u00e1ch s\u1eed d\u1ee5ng c\u1ee7a hai nh\u00e0 th\u01a1. Trong th\u01a1 Nguy\u1ec5n Khuy\u1ebfn, t \u1eeb \u201cta\u201d \u0111\u1ea7u ti\u00ean ch\u1ec9 ch\u00ednh nh\u00e0 th\u01a1 – ch\u1ee7 nh\u00e0, c\u00f2n t\u1eeb \u201cta\u201d th\u1ee9 hai ch\u1ec9 ng\u01b0\u1eddi b\u1ea1n – kh\u00e1ch \u0111\u1ebfn ch\u01a1i. Nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u00e3 g\u1eedi g\u1eafm t\u00ecnh b\u1ea1n g\u1eafn b\u00f3 tri \u00e2m tri k\u1ef7 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1. Nh\u01b0ng B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan l\u1ea1i s\u1eed d\u1ee5ng c\u1ee5m t\u1eeb \u201cta v\u1edbi ta\u201d \u1edf \u0111\u00e2y \u0111\u1ec1u ch\u1ec9 nh\u00e0 th\u01a1, l\u00fac n\u00e0y b\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ed1i di\u1ec7n v\u1edbi ch\u00ednh m\u00ecnh, c\u00f4 \u0111\u01a1n v\u00e0 l\u1ebb loi. T\u1eeb \u0111\u00f3, nh\u00e0 th\u01a1 mu\u1ed1n nh\u1eadn m\u1ea1nh n\u1ed7i nh\u1edb v\u1ec1 qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng, c\u0169ng nh\u01b0 t\u00ecnh y\u00eau \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc s\u00e2u n\u1eb7ng.<\/p>\n

C\u00f3 th\u1ec3 kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh, \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d r\u1ea5t ti\u00eau bi\u1ec3u cho phong c\u00e1ch th\u01a1 B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan. T\u00e1c ph\u1ea9m \u0111em \u0111\u1ebfn nhi\u1ec1u c\u1ea3m x\u00fac cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc.<\/p>\n

C\u1ea3m ngh\u0129 v\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 Qua \u0110\u00e8o Ngang – M\u1eabu 12<\/h2>\n

B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan l\u00e0 n\u1eef thi s\u0129 n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u1ee7a n\u1ec1n v\u0103n h\u1ecdc Vi\u1ec7t Nam trung \u0111\u1ea1i. M\u1ed9t trong nh\u1eefng t\u00e1c ph\u1ea9m ti\u00eau bi\u1ec3u c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi l\u00e0 b\u00e0i th\u01a1 \u201cQua \u0110\u00e8o Ngang\u201d.<\/p>\n

Tr\u01b0\u1edbc h\u1ebft, t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 kh\u1eafc h\u1ecda cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c h\u00ecnh \u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang:<\/p>\n

\u201cB\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0110\u00e8o Ngang, b\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0, C\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa.\u201d <\/p>\n

Khi t\u00e1c gi\u1ea3 b\u01b0\u1edbc t\u1edbi \u0111\u00e8o Ngang c\u0169ng l\u00e0 l\u00fac \u201cb\u00f3ng x\u1ebf t\u00e0\u201d – g\u1ee3i ra th\u1eddi \u0111i\u1ec3m k\u1ebft th\u00fac c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u00e0y. Thi\u00ean nhi\u00ean n\u01a1i \u0111\u00e8o Ngang tr\u1ea7n \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng: \u201cC\u1ecf c\u00e2y chen \u0111\u00e1, l\u00e1 chen hoa\u201d \u0111i\u1ec7p t\u1eeb \u201cchen\u201d k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi h\u00ecnh \u1ea3nh \u201c\u0111\u00e1, l\u00e1, hoa\u201d th\u1eadt tinh t\u1ebf. C\u00f3 th\u1ec3 th\u1ea5y khung c\u1ea3nh \u0111\u00e8o Ngang \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u1eafc h\u1ecda ch\u1ec9 b\u1eb1ng v\u00e0i n\u00e9t nh\u01b0ng l\u1ea1i hi\u1ec7n ra \u0111\u1ea7y ch\u00e2n th\u1ef1c v\u00e0 sinh \u0111\u1ed9ng.<\/p>\n

V\u00e0 trong n\u1ec1n b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean \u0111\u00f3, con ng\u01b0\u1eddi l\u1ea1i xu\u1ea5t hi\u1ec7n. Ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0111\u1ea3o ng\u1eef \u201clom khom – ti\u1ec1u v\u00e0i ch\u00fa\u201d cho th\u1ea5y h\u00ecnh \u1ea3nh v\u00e0i ch\u00fa ti\u1ec1u v\u1edbi d\u00e1ng \u0111\u1ee9ng lom khom d\u01b0\u1edbi ch\u00e2n n\u00fai. V\u00e0 \u201cl\u00e1c \u0111\u00e1c – ch\u1ee3 m\u1ea5y nh\u00e0\u201d g\u1ee3i ra h\u00ecnh \u1ea3nh v\u00e0i c\u0103n nh\u00e0 nh\u1ecf b\u00e9 th\u01b0a th\u1edbt, l\u00e1c \u0111\u00e1c b\u00ean s\u00f4ng. \u1ede \u0111\u00e2y, nh\u00e0 th\u01a1 mu\u1ed1n nh\u1ea5n m\u1ea1nh v\u00e0o s\u1ef1 nh\u1ecf b\u00e9 c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1edbc thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn.<\/p>\n

Sau \u0111\u00f3, nh\u00e0 th\u01a1 \u0111\u00e3 g\u1eedi g\u1eafm t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a m\u00ecnh khi \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc khung c\u1ea3nh \u0111\u00e8o Ngang:<\/p>\n

\u201cNh\u1edb n\u01b0\u1edbc, \u0111au l\u00f2ng, con qu\u1ed1c qu\u1ed1c, Th\u01b0\u01a1ng nh\u00e0 m\u1ecfi mi\u1ec7ng, c\u00e1i gia gia.\u201d <\/p>\n

H\u00ecnh \u1ea3nh \u201ccon qu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d v\u00e0 \u201cc\u00e1i gia gia\u201d kh\u00f4ng ch\u1ec9 l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh th\u1ef1c v\u1ec1 hai lo\u1ea1i chim (chim \u0111\u1ed7 quy\u00ean, chim \u0111a \u0111a). Ti\u1ebfng k\u00eau \u201cqu\u1ed1c qu\u1ed1c\u201d, \u201c\u0111a \u0111a\u201d c\u00f2n b\u1ed9c l\u1ed9 n\u1ed7i l\u00f2ng nh\u1edb th\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a m\u00ecnh v\u1edbi \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc, qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng.<\/p>\n

C\u00e2u th\u01a1 \u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i, tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc\u201d kh\u1eafc h\u1ecda h\u00ecnh \u1ea3nh nh\u00e0 th\u01a1 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ee9ng t\u1ea1i n\u01a1i \u0110\u00e8o Ngang, \u0111\u01b0a m\u1eaft nh\u00ecn ra xa c\u0169ng ch\u1ec9 th\u1ea5y thi\u00ean nhi\u00ean r\u1ed9ng l\u1edbn ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc (c\u00f3 b\u1ea7u tr\u1eddi, c\u00f3 n\u00fai non, d\u00f2ng s\u00f4ng). S\u1ef1 c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1: \u201cm\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang\u201d – t\u00ecnh c\u1ea3m ri\u00eang t\u01b0 c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1 kh\u00f4ng c\u00f3 ai \u0111\u1ec3 chia s\u1ebb:<\/p>\n

\u201cD\u1eebng ch\u00e2n \u0111\u1ee9ng l\u1ea1i tr\u1eddi, non, n\u01b0\u1edbc M\u1ed9t m\u1ea3nh t\u00ecnh ri\u00eang, ta v\u1edbi ta” <\/p>\n

C\u1ee5m t\u1eeb \u201cta v\u1edbi ta\u201d \u1edf \u0111\u00e2y \u0111\u1ec1u ch\u1ec9 nh\u00e0 th\u01a1, l\u00fac n\u00e0y b\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t m\u00ecnh \u0111\u1ed1i di\u1ec7n v\u1edbi ch\u00ednh m\u00ecnh, c\u00f4 \u0111\u01a1n v\u00e0 l\u1ebb loi. T\u1eeb \u0111\u00f3, ch\u00fang ta th\u00eam th\u1ea5u hi\u1ec3u h\u01a1n v\u1ec1 n\u1ed7i c\u00f4 \u0111\u01a1n c\u00f9ng c\u1ef1c c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1.<\/p>\n

Nh\u01b0 v\u1eady, Qua \u0110\u00e8o Ngang \u0111\u00e3 gi\u00fap ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc c\u1ea3m nh\u1eadn r\u00f5 h\u01a1n v\u1ec1 t\u00ecnh y\u00eau qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng, \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc c\u1ee7a B\u00e0 Huy\u1ec7n Thanh Quan.<\/p>","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

D\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y l\u00e0 danh s\u00e1ch phat bieu cam nghi ve bai tho qua deo ngang hot nh\u1ea5t hi\u1ec7n nay \u0111\u01b0\u1ee3c b\u00ecnh ch\u1ecdn b\u1edfi ng\u01b0\u1eddi d\u00f9ng<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3861"}],"collection":[{"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=3861"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3861\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=3861"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=3861"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/dothosonthep.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=3861"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}